De krab in de groei

Marjo Wermink, 13 december 2018

Soms past een lievelingstrui niet meer, hij trekt, zit strak, kortom je bent er uitgegroeid. Dat heeft een krab ook, maar dan met zijn pantser. Net als kreeften, garnalen en pissebedden heeft de krab regelmatig behoefte aan een nieuw pantser. Hoe doet de krab dat?

Onderdeel van:

Harde krab

De harde buitenkant van de krab is het pantser, het uitwendig skelet. Het bedekt het hele lichaam: kopborststuk, bewegende poten en scharen. De harde buitenkant biedt bescherming tegen allerlei vijanden, bijvoorbeeld vogels, vissen of schildpadden. Binnen het pantser zijn de weke delen goed beschermd. Het pantser zorgt voor steun en vorm. Krabben zijn er in allerlei kleuren. Soms groeit er van alles op het pantser: wieren, zeepokken of mosselen. De krab is dan als het ware onherkenbaar en dus nog beter beschermd.

Het pantser bestaat uit verschillende stoffen. Eén daarvan is chitine, een buigzame, harde stof die soms doorzichtig is. Chitine zit ook in haren en nagels. Het pantser bevat ook kalk dat zorgt voor stevigheid. Bij mensen zit kalk in de botten en groeit mee. Het pantser groeit niet, het is dood.

suju, Pixabay | Licentie: CC0

Krab met zeepokken op het pantser

Hoe zie je dat een krab lang met zijn pantser rondloopt?

W.P. Hay, Wikimedia Commons | Licentie: CC0

Vervellende krab

Zachte krab

Alle organen binnen het pantser groeien, maar het pantser niet. Als het pantser te klein is vervangt de krab zijn pantser, net zoals jij een nieuwe trui koopt wanneer het te strak zit. Hoe doet de krab dat? Onder het oude pantser groeit om het lichaam heen een nieuw zacht pantser. Daar zorgen speciale stoffen voor, de hormonen. Bruikbare stoffen uit het oude buitenste pantser lossen op en neemt de krab in het lichaam op. Handig voor het nieuwe pantser. Dan barst de achterkant van het oude pantser open, de krab komt eruit. De zachte krab is nu heel kwetsbaar en een makkelijke prooi voor vijanden. Door zich vol te zuigen met water zet de krab uit. Het zachte pantser verhardt langzaam. Uiteindelijk heeft de krab een groter hard pantser met een klein lichaam. Tijdens verdere groei van het lichaam loost de krab het water totdat het pantser weer te klein wordt. Dan herhaalt de vervelling zich..

De krab kruipt uit zijn pantser om groter te groeien. Bedenk nog een voordeel van een nieuw pantser.

De mannetjes slaan hun slag

Net vervelde vrouwtjeskrabben zijn zacht aan de buitenkant. Dat moment is de enige kans voor de mannetjes om te paren. Mannetjes ruiken dat vrouwtjes gaan vervellen. Ze achtervolgen die vrouwtjes en houden ze daarna stevig vast. Dit kan dagen duren. Als het oude pantser van het vrouwtje net afgeworpen is paren de krabben meteen.

Strandvondst

Op het strand liggen vaak resten van krabben. Hele pantsers, maar ook losse poten of scharen. Ruik er maar eens aan. Stinkt het, dan heb je een dode krab te pakken. Ruik je niks dan is het een vervelling. Het is ook te zien aan de ogen, die zijn doorzichtig bij vervellingen.