Wat boeien die bijen?

Krista Leusink, 22 juni 2018

In  Naturalis onderzoekt Koos Biesmeijer bijen. Er zijn in Nederland wel 358 soorten bijen. Koos toonde aan dat in West-Europa minder bijen zijn dan vroeger. Ook andere insecten die planten bestuiven zijn in aantal afgenomen. Tegelijk zijn er minder bloeiende planten. Wat maakt dat eigenlijk uit? Zijn bijen wel waardevol voor de natuur?

Koos Biesmeijer
Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Met elkaar

Bloemen en insecten kunnen niet zonder elkaar. Insecten brengen stuifmeel van bloem naar bloem, van meeldraad naar stamper. Dit heet bestuiving. Door bestuiving ontstaan vruchten met zaden waaruit nieuwe planten groeien. Bloeiende planten verleiden insecten om op bezoek te komen, want zonder bestuiving komen er geen nieuwe planten. Bloemen met opvallende kleuren, geuren en aantrekkelijke vormen zijn onweerstaanbaar voor bestuivers. In de bloem wacht een lekkere traktatie van zoete nectar en stuifmeel voor de jongen. Bloem blij, bij blij.

De waarde van bloemen

Verjaardag, trouwfeest, Valentijns- of moederdag, een bosje bloemen hoort bij een feest. Mensen houden van bloemen, net als bestuivers laten we ons door bloemen verleiden. Veel vruchten die uit bloemen groeien vinden wij lekker. Eet jij elke dag twee stuks fruit? Die vruchten groeien pas na bestuiving van een bloem.

Planten die lekkere zaden en vruchten maken zijn net een snackbar, voor ons en ook voor veel dieren. Eekhoorns, zwijnen, apen, vleermuizen en beren zijn voorbeelden van zoogdieren die van vruchten smullen.

Veel vogels eten zonnepitten of sappige bessen. Vossen eten graag vogels. Het lijkt wel een kettingreactie: van bloem en bestuiver naar bes naar vogel, naar vos. Nog zo’n keten is van bloem en bestuiver naar appel, naar mens.

De waarde van een lekker hapje

Koolmees, specht, zwaluw, kauw en huismus; allemaal vogels die bijen eten. Bijeneter en wespendief zijn vogels die hun naam zelfs te danken hebben aan wat ze het liefst eten.  Een wesp met ook zo’n toepasselijke naam is de bijenwolf; deze wesp smult van bijen. Bestuivers moeten ook oppassen om niet door spinnen te worden gegeten. Insecten die bloemen bestuiven zijn dus ook van waarde als lekker hapje voor allerlei andere dieren.

Bijenwolf
Saxifraga Pieter van Breugel | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Wat gebeurt er als er minder bestuivers zijn?

Alles hangt samen  

Bijen en andere bestuivers zijn belangrijk voor mens, plant en dier. Wil je ze een handje helpen; tover de tuin of het schoolplein om tot bijenparadijs. Zo’n bijenparadijs is niet alleen ideaal voor bijen, maar ook voor heel veel andere dieren; een écht paradijs dus! Niet alleen bloemen en insecten kunnen niet zonder elkaar, maar vrijwel alles in de natuur is met elkaar verbonden.

Deze onderzoekers weten hier wel wat van