Vincent Kalkman

insectenonderzoeker

Marin Visscher, 30 september 2021

Sommige mensen moeten niet zoveel hebben van krioelende beestjes. Vincent Kalkman, onderzoeker bij Naturalis, het biodiversiteitsinstituut van Nederland, kent gelukkig genoeg mensen die ze wél geweldig vinden. “Het is onmogelijk om alles te weten over de meer dan 20.000 insectensoorten in Nederland. Het gaat er vooral om dat je net de persoon kent die wel alles weet over een specifieke soort.”

Wat doe je bij Naturalis?

"Ik doe onderzoek naar hoe het met ongewervelde dieren gaat in Nederland. Ik kijk bijvoorbeeld naar vlinders, bijen en libellen. Met sommige soorten gaat het slecht, zoals dagvlinders en zandhommels. Maar van libellen weten we dat het juist ietsje beter gaat. Samen met een grote groep vrijwilligers probeer ik in de gaten te houden waar deze dieren leven en hoeveel het er nog zijn. Daarnaast ben ik ook in het buitenland actief: met libellen wereldwijd en met insecten en andere ongewervelden in Bhutan, een landje tussen China en India."

Wim Klein I Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Vincent op veldwerk in Bhutan.

Is het niet heel veel werk om al die beestjes te tellen?

"Ja, dat is erg tijdrovend. We krijgen het liefst zoveel mogelijk waarnemingen binnen, zodat we weten waar insecten nog voorkomen, en waar minder. Maar het is veel werk om dat allemaal op een rijtje te zetten. Zonder alle vrijwilligers zou het daarbij ook nog eens heel erg veel geld kosten. Gelukkig maakt het gebruik van beeldherkenning alles een stuk makkelijker. Computers kunnen daarmee aan de hand van een foto super snel bepalen welke soort een insect nou is. Mede daardoor is de hoeveelheid informatie die we nu van insecten binnenkrijgen vele malen meer dan bijvoorbeeld twintig jaar geleden."

Ingekleurde libellenfoto's uit een boek van Vincent.

Hoe weet je zoveel over insecten?

"Ik heb milieukunde gestudeerd, maar dat vond ik eigenlijk maar saai. Dat ging namelijk vooral ook over dingen als milieurecht. Als je echt veel over de natuur wilt leren, kun je dat het beste zelf doen. Je kunt bijvoorbeeld bij een natuurclub gaan, of actief worden op Waarneming.nl. Verder ligt er ondertussen zoveel kennis voor het oprapen! Ik kan me nog de eerste keer herinneren dat ik een boek met kleurenfoto’s van libellen zag. Nu kun je zo honderdduizenden foto’s op internet vinden."

Zie je dat enthousiasme om zelf te ontdekken ook terug in je werk?

"Zeker! Veel van de vrijwilligers zijn expert geworden door zichzelf helemaal te verdiepen in een bepaalde soort. Deze superspecialisten zijn soms zelfs de belangrijkste kenners van die soorten ter wereld. Dat hebben ze allemaal in hun vrije tijd geleerd."

Wil je ook helpen met echt onderzoek? Neem een kijkje op waarneming.nl!

Wat maakt jouw baan zo leuk?

"Ik vind het hartstikke interessant om patronen te kunnen ontdekken in de natuur om ons heen. Verder is het contact dat ik met de vrijwilligers heb altijd erg goed. Ze zijn van nature enthousiast en gezellig om mee samen te werken. Ik help ze daarom ook graag met het uitbrengen van hun onderzoek in tijdschriften en boeken, omdat dat normaal niet zo makkelijk is. Zo helpen we elkaar weer een beetje verder."

Vincent zit aan zijn bureau met een lade met vlinders

Bram Belloni I Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Vincent neemt een kijkje in een lade met vlinders.

Wil je meer te weten komen over Vincents werk in Bhutan? Bekijk hier de eerste aflevering van docu-serie De Toren.