Je hebt vast wel eens een veer gevonden. Op straat of in het bos liggen ze voor het oprapen. Is het je opgevallen dat al die veren er verschillend uitzien? De een is pluizig, de ander stevig. Sommige hebben een felle kleur, terwijl andere bruin zijn. Waar gebruiken vogels al die verschillende veren voor?
Als je een zacht veertje vindt, heb je een donsveer te pakken. Donsveren hebben lange, pluizige vertakkingen, die baarden heten. Dons zit dicht op de huid van de vogel en door de lange baarden blijft de vogel lekker warm. Mensen gebruiken dons ook graag om warm te blijven, in dekens of winterjassen bijvoorbeeld.
Vogels hebben dekveren die als dakpannen over het dons liggen. Dekveren zien er anders uit dan donsveren. Aan de onderkant zijn de baarden pluizig als dons, maar aan de punt van de veer zijn de baarden stevig en plakken ze aan elkaar. Door die aan elkaar geplakte baardjes houden dekveren wind en water tegen. Dekveren geven vogels ook hun kleuren. Er zijn vogels met bruingevlekte dekveren - fijn om niet op te vallen bij roofdieren - maar ook vogels die juist felgekleurde veren hebben. Becky Desjardins, preparateur bij Naturalis, is een beetje jaloers. “Vogels kunnen alle kleuren van de regenboog hebben,” zegt ze.
Om te vliegen hebben vogels speciale dekveren: slagpennen. Deze veren zijn een beetje gebogen, extra lang en heel stevig. Ze zitten zelfs vast aan het vleugelbot. Allemaal handig voor het vliegen. Slagpennen zijn asymmetrisch: de baarden die op de vleugel naar voren wijzen, zijn korter. Door de baarden te onderzoeken, valt te ontdekken of een vleugelveer van een linker- of rechtervleugel komt.
Een stevige veer kan ook een staartveer zijn. Veel vogels gebruiken hun staartveren om te sturen bij het vliegen. Maar soms hebben ze nog een andere functie. Fazantmannetjes hebben bijvoorbeeld lange staartveren met mooie strepen, daarmee kunnen ze vrouwtjes verleiden. Maar staartveren kunnen voor nog meer dingen worden gebruikt. Boomkruipers hebben stevige staartveren. Die gebruiken ze als extra steuntje om goed tegen een boom te zitten.
“Veren zijn zo verbazingwekkend,” zegt Becky. “Ze zijn als een baljurk, een zweefvlieger, een waterdichte jas, een dekbed, of een camouflagepak.” Kijk maar eens goed naar de volgende veer die je opraapt. Misschien vogel je wel uit waar de veer voor is.
