Arike Gill

stenen- en mineralenexpert

Maartje Kijne en Aike Vonk, 30 september 2019

In de geologische collectie van Naturalis glimt en schittert het van de mineralen. Maar het meest opvallende is toch wel collectiebeheerder Arike Gill. Ze onderhoudt duizenden stenen, waaronder meteorieten en juwelen. “Wil je soms even in deze dozen kijken?” Vlot tilt Arike een paar loodzware dozen aan de kant. Een kijkje achter de schermen op haar bijzondere werkplek.

Wat doe je voor werk?

Arike: “Mijn vriend zegt altijd dat ik stenen sorteer op kleur. Dat klopt een beetje. Ik orden stenen en mineralen, zodat ze zijn terug te vinden. Naturalis heeft meer dan 100.000 mineralen en 10.000 dozen met stenen. Als iemand langskomt om een bepaalde steen te zien, haal ik hem zo tevoorschijn.”

Wie komen er langs voor stenen?

“Er komen bijna elke week klanten. Het is hier net een winkel. Onderzoekers vanuit de hele wereld maken gebruik van de collectie. Kunstenaars willen inspiratie voor hun kunstwerk. Journalisten komen over de vloer als er weer een meteoriet gevonden is. Ja, dan sta ik opeens weer voor de camera. ”

Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Arike gebruikt een loep om de kristallen van het mineraal te bestuderen.

Hoe waardevol is de collectie?

“Delen van de collectie zijn in geld uitgedrukt zeer waardevol, zoals goud, zilver en onze edelstenencollectie. Voor Naturalis telt vooral de wetenschappelijke waarde. Die hebben alle stenen waarvan bekend is waar, wanneer en hoe ze zijn gevonden en waar chemische analyses op zijn gedaan. Ook hebben veel collecties een cultuurhistorische waarde. Naturalis bestaat al heel lang. Er zijn collecties uit de 18e eeuw en van bekende personen, zoals mijnheer Heimans en Staring. Die laatste werd beroemd, omdat hij de eerste geologische kaart van Nederland maakte.”

Geode met amethist- en gipskristallen in de collectie

Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Waarom zijn geologische collecties belangrijk?

“Geologie helpt ons om de natuur op aarde te beschrijven en te verklaren hoe de aarde werkt. Gebergtevorming, meteorietinslagen, vulkaanuitbarstingen hebben invloed op wat er leeft. Omgekeerd komt alles wat dood gaat weer in de aarde terecht. Onderzoekers willen ook begrijpen hoe stenen gevormd worden. Het Nederlands Edelsteen Laboratorium (NEL) gebruikt de mineralencollectie om te vergelijken. Is deze diamant wel echt? De collectie geeft een overzicht van wat er allemaal op aarde is. Er worden nog steeds nieuwe mineralen ontdekt.”

Hanco Zwaan is mineraloog bij het Nederlands Edelsteen Laboratorium in Naturalis

Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Wat is je lievelingssteen?

“Meteorieten zijn onder andere mijn lievelingsstenen! Het zijn de oudste stukjes gesteente op aarde die je kunt aanraken. Een meteoriet heeft vaak heel lang in de ruimte gezweefd. Soms vanaf het begin van ons zonnestelsel. Het is grappig om over al die inslagen te lezen: in een schuur, in een dorpje. In sommige landen denken ze dat meteorieten door de goden gestuurd zijn of dat het medicijnen zijn. Aan iedere meteoriet zit een mooi verhaal. Bovendien zijn ze vaak prachtig om te zien.”

Wat moet je kunnen voor dit werk?

“Het is handig als je leergierig bent en nauwkeurig. Als je die ene steen in de verkeerde doos neerlegt, vind je hem nooit terug. Je moet ervan houden om veel in je eentje te zijn. Iedereen kan collectiebeheerder worden, maar het is wel handig om een opleiding biologie, geologie of museumkunde te hebben. Van oorsprong ben ik bioloog. Trouwens, geologie is voor iedereen leuk om je een beetje op in te lezen. Je gaat heel anders naar een landschap kijken. Ook ga je anders kijken naar de producten die je koopt, als je weet uit wat voor mijn iets komt en hoe de arbeidsomstandigheden daar zijn. Er is een beperkte voorraad grondstoffen. Die kennis maakt je wereld breder.”

Arike pakt een meteoriet met handschoenen. Zo roest het ijzer in de meteoriet niet door het vocht aan haar handen.

Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Arike pakt een meteoriet met handschoenen aan. Zo kan het ijzer in de meteoriet niet gaan roesten door het vocht aan haar handen.

Van welk soort stenen houd jij het meest?