Leo Kriegsman

geoloog
Tirza Allijn, 8 april 2021

Leo is geoloog en onderzoekt het binnenste van onze aardbol. Hier hoeft hij geen heel diepe gaten voor te graven, hij blijft gewoon op het aardoppervlak. Maar hoe onderzoekt hij het binnenste van de aarde?

Wat onderzoek je?

“Ik onderzoek allerlei dingen, zolang het om de diepe aarde gaat. Met name wat er gebeurt onder vulkanen vind ik interessant. Ik onderzoek bijvoorbeeld van welke diepte lava komt uit een vulkaan. Er zijn verschillende manieren waarop je de diepe aarde kunt bekijken. Ik doe dat vooral via kleine steentjes van grote diepte die in sommige vulkanen aan het oppervlak zijn gekomen. Ook kijk ik naar gebieden die vroeger heel diep in de aarde zaten maar die door allerlei plaatbewegingen omhooggestuwd zijn. Sommige meteorieten die op aarde zijn gevallen gebruiken we als voorbeeld voor onze aardkern. Ik heb op allerlei plekken onderzoek gedaan, zoals Finland, Marokko en Australië. Ook dichter bij huis in de Eifel zit een slapende vulkaan, met mooie stukjes steen uit de diepte. Die vulkaan kan over een paar duizend jaar trouwens best weer uitbarsten”.

Leo op de Etna vulkaan met een rugzak vol mineralen.
Leo Kriegsman | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Hoe ga je te werk met die stenen uit een vulkaan?

“Deze stenen worden in lava meegenomen uit de diepe aarde, gratis en voor niets. We hoeven niet eens te boren, ze liggen gewoon op de vulkaan en we nemen ze mee naar huis. Samen met collega’s in binnen- en buitenland bestudeer ik ze dan. Ik vergelijk de aarde vaak met een avocado. De pit is de aardkern, het groene vruchtvlees is de aardmantel en de dunne schil is de aardkorst. De aardkorst is slechts 30 km dik, maar de aardmantel kan wel 3000 km dik zijn. Als geologen zien we goed of deze steentjes uit de aardmantel of aardkorst komen. Mineralen uit de aardmantel zijn veel groener en die uit de aardkorst zijn eerder witgrijs met blauwe of rode vlekjes.”

Heb je zelf wel eens mineralen gevonden? Kwamen deze uit de aardmantel of uit de aardkorst?

De opbouw van de aarde: de schil is de aardkorst, daaronder zit de aardmantel en in het midden zit de kern.
koya79 - GettyImages - 970270168 | Licentie: RF Getty Images

Doe je al je onderzoek buiten?

“Nee, in het laboratorium zagen we met een diamantzaag plakjes van 1/30e mm van het gesteente, deze heten slijpplaatjes. Zo’n plaatje leggen we onder de microscoop en dan bekijken we alle mineralen erin. Onder invloed van druk en temperatuur veranderen mineralen in andere mineralen. Dit is vaak goed te zien in zo’n slijpplaat. Je kunt hier de hele geschiedenis van een brok gesteente uithalen. Ook kunnen we de ouderdom bepalen. Voor de vulkaan in Marokko, die zelf een paar duizend jaar oud is, bleek dat het gesteente eronder ongeveer 300 miljoen jaar oud is. Dat vind ik trouwens nog steeds vrij jong, de aarde is zelf namelijk al 4,5 miljard jaar oud!”

Wat zegt een meteoriet uit de ruimte over onze aarde?

Meteorieten geven ons informatie over het begin van ons zonnestelsel. Veel meteorieten zijn 4,5 miljard jaar oud. Ondanks dat de aarde even oud is, kunnen we hier geen materiaal meer vinden van die ouderdom. De aarde verandert namelijk continu. IJzer- en nikkelmeteorieten staan model voor onze eigen aardkern, hierdoor kunnen we deze onderzoeken zonder dat we 3000 km diep hoeven te boren of terug in de tijd gaan.”

Leo met de Broek in Waterland meteoriet die in januari 2017 door het dak van een schuurtje in Nederland sloeg.
Arie Kievit | Licentie: Alle rechten voorbehouden

"Deze meteoriet komt uit het gebied tussen Mars en Jupiter. Daar is een gebied vol met ruimtepuin en kleine planeetjes, waar heel veel meteorieten vandaan komen. Af en toe raakt er eentje uit zijn baan en dan komen ze soms op aarde terecht."

YouTube - UFO meldpunt.BE | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Hier zien we de meteoriet uit de lucht vallen die in januari 2017 door het dak van een schuur sloeg in het Nederlandse Broek in Waterland. Gefilmd met een dashcam door een automobilist in België.

Wat vind je leuk aan de aarde?



“De aarde is een gigantische puzzel, niet alleen driedimensionaal maar ook nog eens veranderlijk in de tijd! De puzzel verandert continu en ik vind het heel interessant om stukjes van deze puzzel op te lossen. Al brengt elke oplossing vaak weer nieuwe vragen met zich mee, zo blijven we puzzelen.”