Esmée Winkel

wetenschappelijk tekenaar
Esmée Winkel en Maartje Kijne, 10 februari 2020

In museum Naturalis is het tekenen van planten, dieren, schimmels en fossielen van groot belang. Er werken zelfs vier tekenaars voor de onderzoekers en het museum. Esmée Winkel tekent vooral planten. Hoe doet zij dat?

Waarom wordt er getekend bij Naturalis?

Esmée: “Een tekening vertelt vaak meer dan een foto. Als wetenschappelijk tekenaar van planten, kies ik ervoor om een kapot blaadje heel te maken of zelfs weg te laten. Het blaadje kan ik ook juist de andere kant uit tekenen. Ik kies wat ik laat zien en wat niet. Met een foto kan dat niet. Bovendien laat ik in dezelfde illustratie meer onderdelen tegelijk zien, zoals de bloemen, wortels, bladeren en vruchten. Sommige onderdelen teken ik duidelijker en groter dan ze in werkelijkheid zijn, of ik laat ze van de andere kant zien.”

Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Esmée Winkel meet een orchidee op.

Welke tekeningen heb jij al ontdekt in Naturalis?

Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Dit heb je allemaal nodig.

Welke planten teken je?

“Alles dat planten-onderzoekers nodig hebben voor hun publicaties teken ik. Van een eenvoudige lijntekening tot een nauwkeurige illustratie van de hele plant. Zo heb ik veel bijzondere wolfsmelkachtigen (Euphorbiaceae), sierlijke vlinderbloemigen (Fabaceae) en fascinerende orchideeën (Orchidaceae) getekend. Met veel plezier heb ik onlangs ook nieuwe illustraties mogen maken voor de volgende uitgave van Heukels' Flora van Nederland, 24e druk. 

Naturalis onderzoekt planten van over de hele wereld. Er worden vaak nieuwe planten ontdekt. Die mag ik dan ook tekenen.”

 

Welke bloem uit jouw tuin of buurt wil jij ook natekenen?

Hoe teken je een plant?

“In de collectie zoekt de onderzoeker meerdere gedroogde planten uit van dezelfde soort. Ik krijg dan een goed beeld van de plant. De onderzoeker brengt soms ook levende planten mee uit de natuur en soms moet ik naar de Hortus botanicus Leiden om daar bijvoorbeeld levende orchideeën te tekenen. 

Voor het tekenen, bekijk ik de plant eerst met een microscoop of loep. Dan maak ik een schets; de hele plant met bladeren, bloemen of vruchten. Daarna schets ik alle kleine details, zoals de haren op een blaadje. Ja, ook planten hebben haren. 

Na het schetsen, maak ik de echte potloodtekening. In deze tekening staan alle blaadjes de goede kant op. De details kloppen. Het perspectief is juist. Er is schaduw overal ingezet. Ik trek de tekening dan over met inkt of met een tekenprogramma op de computer. Als de illustratie af is, maak ik die klaar voor publicatie en zet maatstreepjes of tekst erbij.”

 

(c) Naturalis I Door: Esmée Winkel | Licentie: Alle rechten voorbehouden
Esmée haar lijntekening van de orchidee 𝘋𝘦𝘯𝘥𝘳𝘰𝘤𝘩𝘪𝘭𝘶𝘮 𝘩𝘢𝘮𝘱𝘦𝘭𝘪𝘪, getekend voor Barbara Gravendeel

Heb je tips voor de lezer?

“Mijn grootste tip voor de lezer is: begin met een basisvorm. Een appel is bijvoorbeeld rond, dus teken eerst een rondje op papier. Pas daarna de lijnen aan, zodat het meer een appel lijkt. Een liniaal is handig om de hoogte en breedte op te meten. Als een appel 10 cm breed is, dan teken je de basisvorm, het rondje, al meteen 10 cm breed. Daarna teken je de details, zoals het steeltje en de vlekken op de schil. Veel tekenplezier en ik kijk er naar uit je te ontmoeten in de zaal LiveScience.”

 

Wil je meer weten over Esmée haar werk bij Naturalis kijk dan deze Spotlight!

Naturalis Biodiversity Center - YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Esmée legt uit hoe ze bij het tekenen op de kleinste details let, bijvoorbeeld door een microscoop te gebruiken. Ze geeft ook tips voor zelf tekenen.