Roodklauwschorpioen

Niels Waarlo, 23 mei 2017

Hij mag met zijn vijftien centimeter dan behoorlijk groot worden, de roodklauwschorpioen is niet gevaarlijk. Zoals alle schorpioenen is hij giftig, maar zijn gif is niet erg sterk. Als hij je steekt, is dit vergelijkbaar met een bijensteek. Pijnlijk, maar zonder heftige gevolgen. De roodklauwschorpioen gebruikt dan ook liever zijn scharen om zich te verdedigen, zoals een krab. Niet zo vreemd: kijk maar eens hoe groot ze zijn.

Kun jij bedenken waarom mannetjesdieren er soms anders uitzien dan vrouwtjes?

Waarvoor gebruikt de roodklauwschorpioen zijn grote scharen?

De roodklauwschorpioen gebruikt zijn scharen bij de verdediging, maar ook bij de jacht. Hij vermorzelt er gevangen insecten mee, waarna hij ze opeet. Alleen bij grotere prooien gebruikt hij zijn stekel als extra hulpmiddel. De scharen hebben ook een minder gewelddadige functie: er zitten gevoelige haartjes op, waarmee de schorpioen zijn omgeving verkent. Ook tijdens de voortplanting zijn ze nodig: het mannetje grijpt de scharen van het vrouwtje vast, waarna het tweetal een soort paringsdans opvoert. Tijdens deze dans steekt het mannetje het vrouwtje in haar zij. Uiteindelijk leidt hij haar over een pakketje sperma, dat ze opneemt om de eieren te bevruchten. Kun jij bedenken wat de functie is van dit gedoe?

(c) Naturalis I Door: Erik-Jan Bosch | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Aquarel van de roodklauwschorpioen

Schorpioenenonderzoek

Wetenschapper Arie van der Meijden heeft ervaring met roodklauwschorpioenen. Hij laat ze in een metalen plaatje met een sensor knijpen om te meten wat hun knijpkracht is. “Het is een van de hardst knijpende schorpioenen,” vertelt Arie. “En ook een van de snelst knijpende soorten met dikke scharen.” Tijdens zijn onderzoek kwam Arie erachter dat ze heel actief zijn en zich goed kunnen verdedigen met hun scharen. “Meestal gebruiken ze daarbij alle wapens die ze hebben. Als eerste knijpen ze, maar als de bedreiging dan niet weg is, steken ze ook.”

Wat uniek is aan de scharen van de roodklauwschorpioen, is dat de mannetjes heel andere scharen hebben dan vrouwtjes. De mannetjes hebben een duidelijke deuk in de schaar, de vrouwtjes hebben dit niet. De oorzaak is onbekend, het is een van de vele zaken die Arie van der Meijden nog wil weten.

Kun jij wat redenen bedenken waarom mannetjesdieren er soms anders uitzien dan vrouwtjes?