Zeven kenmerken die we van onze voorouders meekregen

Matthijs Graner, 17 oktober 2022

De ontwikkeling tot wie wij nu zijn heeft miljoenen jaren geduurd. We begonnen als eencellige en zijn via vele voorouders beetje bij beetje veranderd tot wat we nu mensen noemen. Die voorouders zien we terug in kenmerken van ons lichaam. Een lijstje met 7 (nutteloze) kenmerken die we te danken hebben aan onze voorouders. Welke vink jij af?

Onderdeel van:

1) De hik

De hik heeft iedereen wel eens, dus die mag je alvast afstrepen. Het is vervelend en heeft totaal geen nut. Waarom hebben we het dan? Als ons middenrif (onder de longen) plotseling snel samentrekt ademen we lucht in. Door een foutje sluit het strotklepje zich, waardoor de lucht niet in de luchtpijp maar in de slokdarm terecht komt, met het ‘hik-geluid’ tot gevolg. Men denkt dat dit een overblijfsel is uit ons amfibie tijdperk. Zo’n 375 miljoen jaar geleden hadden kikkervisjes wel wat aan de reflex die bij ons tot de hik leidt. Kikkervisjes hapten water om hun kieuwen van zuurstof te voorzien. Aangezien de kikkervissen ook al longen ontwikkelden, mocht dat water niet naar binnen slaan. Met de hikreflex spuugde ze het weer uit.

2) Verslikken

Je verslikken is niet fijn en kan zelfs gevaarlijk zijn. Verslikken komt doordat onze slokdarm dicht achter de luchtpijp ligt. Voedsel moet de luchtpijp passeren, maar soms gaat dat niet goed en komt er voedsel in de luchtpijp terecht. Niet handig en we hebben het te danken aan onze vissenvoorouders. De voorloper van de longen lag bij longvissen aan de buikkant. Bij ons mensen liggen ze dus nog steeds aan diezelfde kant. Even de organen verschuiven is er helaas niet bij en dus moet ons voedsel eerst voorbij de luchtpijp voordat het we het kunnen doorslikken. Slikken en ademen werkt nog steeds, maar niet perfect.

Vis met ontwikkelende longen.
Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
De vroege longstructuren (wit) waar onze longen uit zijn ontstaan ligt bij vissen aan de buikkant.

3) Kippenvel

Bij kippenvel gaan onze haren recht overeind staan. Vaak ervaren we dit bij kou. Wij zijn alleen zo licht behaard dat het geen functie meer heeft. Onze voorouders met veel vacht hadden er wel baat bij. Als de vacht zich uitzet, houdt het meer warmte vast. Een ander voordeel van rechtopstaande haren is dat je groter en dus gevaarlijker lijkt. Heel nuttig, maar niet voor de lichtbehaarde mens.

 

4) Lage rugpijn

Hopelijk heb jij er (nog) geen last van, maar 80% van de mensen heeft last van lage rugpijn. Dat komt onder andere door de bouw van ons skelet. Dat stamt al uit ons vissenverleden, de eerste dieren met een skelet. Toen de eerste gewervelde dieren het land op kropen moesten de wervels ineens tegen de zwaartekracht inwerken en het lichaam optillen. Gelukkig werd het lichaamsgewicht regelmatig over de wervels verdeeld. Totdat we rechtop gingen lopen. Onze aapachtige voorouders hadden een voorovergebogen, gebochelde rug, maar daarmee kun je niet goed rechtop lopen. Wij kunnen rechtop lopen, doordat we een extra (tegenovergestelde) bocht in onze lage rug hebben. Onze rug heeft daardoor  een s-vorm. Door onze manier van leven waarbij we veel in verkeerde houding zitten, wordt de druk op de onderste wervels onevenredig verdeeld, met lage rugpijn als gevolg. 

Lage rugpijn
Dr_Microbe | Licentie: RF Getty Images
De onderste bolling in onze wervelkolom zorgt dat we rechtop lopen, maar door een verkeerde leefstijl, vaak met lage rugpijn.

5) Verzwikte enkels

Onze enkels zijn te soepel. Dat hebben we waarschijnlijk te danken aan ons vorige leven als boombewoners. Soepele enkels maken het makkelijker om te klimmen, maar je staat er minder stevig door. We hebben nu sterke pezen en spieren ontwikkeld om de botten in de enkel bij elkaar te houden, maar dat gaat nog wel eens mis. Apen verzwikken hun enkels in ieder geval nooit.

6) Extra pees

Leg je arm op tafel met je handpalm naar boven. Leg je duim en pink tegen elkaar aan en buig je hand naar je toe. Zie jij net zoals op het plaatje een duidelijke pees lopen? Dan ben jij die nog niet kwijtgeraakt! Bij ongeveer 10% van de mensen is de pees tussen pols en elleboog (palmaris longus) wel verdwenen. Deze pees diende bij onze aapachtige voorouders om beter grip te kunnen krijgen en speelde mogelijk een belangrijke rol bij het hangen. De pees heeft bij ons geen functie meer. Uit onderzoek bleek dat mensen zonder de pees net zo goed en stevig konden grijpen als mensen die de pees wel hebben.

Extra pees in arm
Youtube screenshot I Vox | Licentie: Alle rechten voorbehouden
De pees - die 90% van de mensen nog heeft - maakt je grip niet steviger.

7) Oren bewegen

Veel zoogdieren kunnen hun oren bewegen. Dat doen ze in de richting van het geluid om te bepalen waar het vandaan komt. Met name handig voor nachtactieve dieren die weinig zien. Wij slapen ‘s nachts meestal en omdat wij sociale dieren zijn die veelal in groepen leven, hoeven we ook minder alert te zijn op gevaar. Oren bewegen is dus niet meer nodig. Steeds minder mensen kunnen het nog.

Welke kenmerken - waar we vaak niks aan hebben - bezitten we nog meer?

Deze onderzoekers weten hier wel wat van

Ook interessant