Was dat een scheet?

Maartje Kijne, 2 juli 2019

Een onverwachte geur, een geluid. Was dat een scheet? Net als mensen, laten dieren ook scheten. Katten, schildpadden, cavia’s en zelfs muggen doen het. Die van muggen zijn piepklein. Kwallen laten ze trouwens niet, want die hebben geen anus, een belangrijke voorwaarde voor een scheet. Vogels ook niet. Hun voedsel gaat te snel door hun spijsverteringsstelsel. Van sommige dieren is het (nog steeds) niet bekend, zoals kikkers en vleermuizen. Tijd om dit onderwerp uit de taboesfeer te halen, nu steeds meer dieren uitsterven. Welke ervaringen hebben dierenexperts? 

Onderdeel van:

Dodelijke scheet

"Gaasvliegen van de soort Lomamyia latipennis doden hun prooi met scheten", vertelt Maartje Kijne van Naturalis. "De larven eten termieten. Die vergassen ze door een chemische scheet in hun gezicht te laten. Daarna eten ze ze op. Vies hè? Dat las ik in het boek 'Laat het een scheet?' van Nick Caruso, echt een aanrader voor liefhebbers trouwens."

Wie verwacht zoiets van een gaasvlieg?
Cindy Kuiphuis | Licentie: CC BY-SA 4.0

Pratende scheet

"Haringen praten met winden," zegt Arthur Oosterbaan van zeehondenopvang Ecomare. Hij hoort ze regelmatig bijkletsen. "Haringen communiceren met elkaar via knetterende scheetjes, in onze tentoonstelling hoorbaar. Zo blijven ze bij elkaar in de buurt, ook als ze elkaar ‘s nachts niet zien.”

Rick Scholtes - YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Een haringscheet, hoor jij het ook?

Indrukwekkende scheet

“Ook onze zeehonden laten winden,” gaat Arthur verder, “maar niet heel indrukwekkend. Ze stinken naar hun poep. Meestal is het onder water en ruik je er niets van. Bultruggen stinken uit hun bek, dat heb ik ooit heel duidelijk geroken, maar dat is wat anders natuurlijk. De indrukwekkendste scheet uit mijn leven kwam uit een zeekoe, die in de Tibiti-rivier in Suriname zwom. Grote gasbellen bobbelden naar boven en eventjes daarna rook ik een indringende geur van halfverteerde planten. Geweldig!”

 

YouTube - kingpotatoman | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Ooit een zeekoe een scheetje zien laten?

Dol-fijne scheet

Guido Keijl, walvis-expert bij Naturalis, informeert bij collega's. “Bruinvissen later zeker scheten", antwoordt Jolanda Meerbeek van stichting SOS Dolfijn. "Ze zijn zichtbaar als een serie belletjes uit de anus. Ik heb de indruk dat bruinvissen vaker winden laten als ze ziek zijn, maar hier is geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.” Paulien Bunskoek, dierenarts van het Dolfinarium, vult aan: “Al onze zoogdieren laten wel eens scheten. Bij dolfijnen en bruinvissen zie je dan wat belletjes onder water. De verzorgers van de vinpotigen (walrussen, grijze en gewone zeehonden, Californische en Stellerzeeleeuwen) horen en ruiken af en toe een scheet.”

Een bruinvis bij Ecomare.
Ecomare - Sytske Dijksen | Licentie: CC0

Nepscheet

Anthonie van Peursen van Naturalis waarschuwt voor nepscheten. “Let op, niet elk belletje onder water bij een dier is een scheet. Bij de poelslakken die ik onderzoek, zie ik soms luchtbelletjes uit het water opstijgen. Die zien eruit als windjes, maar dat zijn het niet. De lucht komt uit een ander gaatje, hun ademopening. Poelslakken drijven ondersteboven aan het wateroppervlak. Ze ademen met een long, net als mensen.”

Allemaal luchtbellen, er is een poelslak aan het uitademen. Zie je de ademopening waardoor de inhoud van de longholte wordt ververst met verse lucht?
Petra Sonius | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

En toen kwam er een olifant...

Gabriel Mulder, slakken-expert van Naturalis, maakte een olifant-scheet mee. “Ik was met mijn vrouw, haar zus en man op vakantie in Thailand. Een olifant daar liet heel wat lucht ontsnappen wat nogal tot hilariteit leidde. Gelukkig waren we in de vrije natuur en hebben we van de lucht niet zo veel last gehad.”

 

Heb jij wel eens een scheet van een dier gehoord of geroken?