Vlinderstruiken: een luilekkerland voor vlinders

Marije van der Kamp, 16 mei 2018

Ken je de vlinderstruik met zijn prachtige trossen vol paarse, roze of witte bloemen? De bloemen ruiken heerlijk en hebben een vorm waardoor vooral vlinders goed van de nectar kunnen drinken. Ook heeft de vlinderstruik een trucje om vlinders te laten zien welke bloemen nog veel nectar hebben. Het lijkt wel een luilekkerland voor vlinders!

Onderdeel van:

Wetenschappelijke naam

Buddleja davidii

Verspreiding

Oorspronkelijk uit China



Bloeitijd

Van juni tot oktober

Bestuiving door wind of insecten?

Zoals je misschien al raadt, bestuiven vlinders de vlinderstruik. Bestuiving is heel belangrijk voor planten. Het zorgt voor de vorming van zaden: het nageslacht van planten. Veel planten worden bestoven door de wind. Daarbij komt stuifmeel overal terecht in plaats van alleen bij de juiste bloemen. Dieren, zoals insecten, vogels of vleermuizen kunnen ook stuifmeel vervoeren en zo voor bestuiving zorgen. Hoe krijgt een plant dit voor elkaar?

Bestuiving van de vlinderstruik
Plaatje gemaakt door Naturalis Biodiversity Center, gehaald van: www.natuurinformatie.nl. | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Vlinders zorgen voor de bestuiving van de vlinderstruik. Stuifmeel blijft kleven op de roltong van de vlinder, dat hij meeneemt naar de volgende bloem.

Vlinders als koeriers

De vlinderstruik maakt heerlijk geurende nectar aan. Nectar is een zoete vloeistof met voedingsstoffen die vlinders drinken, maar dan moeten de vlinders eerst langs de meeldraden. De meeldraden zijn de mannelijke geslachtsorganen van een bloem waar stuifmeel aangemaakt wordt. Het stuifmeel plakt aan de roltong van de vlinders als ze nectar drinken. Ze nemen het stuifmeel mee naar de volgende bloem die ze bezoeken. In deze bloem blijft het stuifmeel plakken op de stempel. De stempel is een onderdeel van het vrouwelijke geslachtsorgaan van een bloem. Een bloem is bestoven als stuifmeel op de stempel plakt. Dat heeft de vlinderstruik slim bekeken!

Lange bloembuizen voor lange roltongen

De bloemetjes van de vlinderstruik zijn zo aangepast dat vlinders makkelijk de nectar bereiken. De bloembuizen zijn lang en smal waardoor het voor bijvoorbeeld bijen lastig is om bij de nectar te komen. Vlinders hebben een lange, smalle roltong waarmee ze tot onderin de bloem reiken om de heerlijke nectar op te zuigen.

Vlinderstruik met vlinder
Een vlinder drinkt met zijn roltong nectar van de vlinderstruik. Welke vlinder is dit? Gebruik hiervoor de zoekkaart van de vlinderstichting.
Foto van Pixabay, geupload door Emmess. CC0-1.0

Ga eens vlinders kijken! Je vindt ze tussen maart en oktober, maar ze vliegen alleen bij mooi, warm weer.  Met deze herkenningskaart van de vlinderstichting zoek je op welke soort het is.

Bloemen veranderen van kleur

Naast een goed reukvermogen en een lange roltong hebben vlinders ook uitstekende ogen. Onderzoekers ontdekten dat vlinders veel meer kleuren zien dan mensen. Menselijke ogen hebben drie type lichtgevoelige cellen die kleuren onderscheiden. Vlinderogen hebben wel vijftien van deze type cellen! Hierdoor zien ze ook ultraviolet licht en onderscheiden ze kleuren beter van elkaar.



 

De vlinderstruik heeft daar handig gebruik van gemaakt. Niet bestoven bloemen hebben een geel hartje, terwijl bestoven bloemen een oranje hartje hebben. Vlinders weten dat er in oranje bloemen minder nectar te halen valt. Ze kiezen voor gele bloemen. Hierdoor krijgt de vlinderstruik meer bestoven bloemen en de vlinder meer nectar. Een goed trucje om vlinders naar hun luilekkerland te lokken!

Witte vlinderstruik
Een vlinderstruik met witte bloemen. Je ziet dat sommige hartjes geel zijn en andere oranje.
Foto genomen door Bert Verbruggen, geplaatst op Naturalis Nederlands Soortenregister. Copyright: CC-BY-NC-ND

Tussen juni en oktober staat de vlinderstruik in bloei. Zie je welk bloemetje is bestoven en welke nog niet?