Piepkleine diertjes in het water

Agnes Westelaken, 4 november 2020

Kijk je wel eens in de sloot bij jou in de buurt? Dan zie je misschien kleine diertjes, zoals waterslakken of bootsmannetjes. Maar in die sloot leven ook beestjes die je niet met het blote oog kunt zien. Wat zijn dit voor beestjes?

Wikipedia I Schokraie | Licentie: CC BY 2.5
Een uitvergroot beerdiertje.

Micro-organismen

Wezens die te klein zijn om met het blote oog te  zien, noem je micro-organismen. Het grootste deel van het leven op aarde kunnen we niet zien! En een aantal van die voor ons onzichtbare beestjes zwemmen in de sloot bij jou in de buurt.

Pantoffeldiertjes, raderdiertjes en waterbeertjes

Micro-organismen in een sloot zijn bijvoorbeeld pantoffeldiertjes watervlooien, raderdiertjes en waterbeertjes. Deze micro-organismen zijn heel erg klein, maar het zijn er wel heel veel. Door de seizoenen heen veroorzaken ze grote veranderingen in het water. Zo eten watervlooien bijvoorbeeld heel veel algen, waardoor het water na een groene periode weer helder wordt. Daarnaast eten veel andere dieren de watervlooien weer op, zoals salamanders, vissen en libellenlarven.

 

Wat zou het raderdiertje eten? Bekijk hier een voorbeeld.

Wikipedia I Barfooz | Licentie: CC BY-SA 3.0
Een pantoffeldiertje. Te klein om met het blote oog te zien.

“Kleijne diertgens”

Omdat we deze micro-organismen in de sloot niet met het blote oog kunnen zien, moeten we iets hebben wat deze beestjes groter doet lijken. Het was de Nederlander Antoni van Leeuwenhoek die een paar honderd jaar geleden als een van de eersten een microscoop uitvond. Met een microscoop kun je dingen die te klein zijn om met het blote oog te zien goed bestuderen. Toen van Leeuwenhoek met zijn microscoop het water uit een meer bekeek, zag hij ‘kleijne diertgens’ die hij nog nooit eerder gezien had.

Huidcellen en poep

Ook naturalis doet onderzoek naar het leven in het water. Zo kijken onderzoekers naar DNA in het water om te onderzoeken wat voor dieren er allemaal in het water leven. Dit DNA wordt gehaald uit bijvoorbeeld huidcellen en poep dat in het water achterblijft. Zo weten we wat er allemaal in het water woont.

Pixabay I MabelAmber | Licentie: CC0
Een Nederlandse sloot.

Zelf op zoek

Als je zelf kleine dieren uit de sloot wilt bekijken, heb je een microscoop nodig om ze te vergroten. Haal met een klein bakje wat water uit de sloot bij jou in de buurt. Doe dan één of twee druppeltjes van dat slootwater op een glazen plaatje. Dit plaatje dek je vervolgens af met een ander glazen plaatje. Zo kunnen de diertjes niet zo veel bewegen en kun je ze goed bekijken. Mocht je geen glazen plaatjes hebben, dan kun je ook een heel dun laagje water in een geheel wit bakje doen. Zet dit onder je microscoop of vergrootglas. Nu kijken maar! Welke diertjes zie je?