Van vijand, naar bontjas, naar vriend

Tom van den Top, 12 juli 2022

Vakantie aan de Waddenzee: hopelijk zien we zeehonden! We houden in Nederland van zeehonden in de Waddenzee. Dit is weleens anders geweest. Vroeger was de zeehond een vijand voor de mens en bejaagden we ze. Waarom deden we dat?

Onderdeel van:

De jacht voor vacht

Lange tijd zagen vissers zeehonden als concurrentie omdat ze veel vis zouden eten. Daarom kregen jagers vanaf het jaar 1591 geld voor elke zeehond die ze doodden. Vissers hoopten vervolgens zelf meer vis te kunnen vangen. Pepijn Kamminga, collectiebeheerder bij Naturalis vertelt: “het aantal zeehonden nam sterk af. De grijze zeehond is hierdoor zelfs een tijdje helemaal verdwenen in Nederland.”  Pas vanaf 1942, kregen vissers niet langer geld voor het jagen. Toch stopte de jacht niet. De vacht van de zeehonden was nog erg populair in die tijd. Van het bont van de jonkies werd kleding gemaakt en dit werd voor hoge prijzen verkocht.

In deze illustratie is te zien hoe gejaagd werd op zeehonden in het wild.
Hein Nouwens I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
In deze illustratie is te zien hoe gejaagd werd op zeehonden in het wild.

Wist je dat mensen vroeger zeehonden aten? Zou jij dat doen?

Felle protesten

Er veranderde wel iets in de jaren die volgden. Steeds meer mensen kregen een televisie in hun huis. Op televisie werd de akelige jacht op kleine zeehondjes uitgezonden. Langzaamaan voelden mensen zich meer verbonden met de natuur en het jagen op dieren voor een stukje vacht werd minder geaccepteerd. Er werd fel geprotesteerd, tot in 1962 de jacht eindelijk verboden werd.

De vacht van deze grijze zeehond wordt nu alleen gebruikt door de zeehond zelf.
De vacht van deze grijze zeehond wordt nu alleen gebruikt door de zeehond zelf.
septemberlegs I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Bij laagwater liggen de zeehonden te rusten. Als het water hoog staat gaan ze op jacht naar vissen.
Simon van Hemert I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Bij laagwater liggen de zeehonden te rusten. Als het water hoog staat gaan ze op jacht naar vissen.

Populaire attractie

Tegenwoordig is de zeehond populairder dan ooit. Het is een van de weinige grote zoogdieren die vrij leven in Nederland. Het spotten van een zeehond in de Waddenzee wordt gezien als een attractie. Om die reden gaat het nu erg goed met de zeehond in Nederland. Nu mensen niet meer jagen op zeehonden, hebben ze geen vijanden meer in de Waddenzee. “Zeehonden verspreiden zich langzaamaan ook naar de waddeneilanden rond Duitsland en Denemarken”, vertelt Pepijn. Jacht op zeehonden is nu wereldwijd verboden. De zeehond vindt zijn plekje dus wel.

Heb jij weleens een zeehond in het wild gezien?

Beschermen en genezen

Niet alleen zijn we gestopt met jagen op zeehonden, we helpen zeehonden overleven in onze wateren. Doordat veel zeehonden bij elkaar leven in Nederland, heeft de soort een aantal jaar geleden veel last gehad van het zeehondenvirus. Zorgcentra voor zeehonden werken hard om dit virus aan te pakken zodat zeehonden blijven leven. Dit was tachtig jaar geleden nog ondenkbaar. Toen betaalden we om op zeehonden te jagen, nu betalen we om zeehonden te genezen. We zijn echt van het dier gaan houden.

Zeehonden kunnen nu ongestoord relaxen aan de kust.
Zeehonden kunnen nu ongestoord relaxen aan de kust.
kamisoka I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images