Zijn giftige planten te herkennen? Zien ze er anders uit dan andere planten? Hebben ze een felle kleur of ruiken ze heel sterk, of voelen ze harig aan? Het antwoord is simpel, maar maakt het niet gemakkelijk: nee, giftige planten zijn onherkenbaar. Alle uiterlijke kenmerken die giftige planten hebben, komen ook voor bij niet giftige planten. Hoe kom je er dan achter wat gevaarlijk voor je is?
Wat is gif? Wanneer je iets eet, drinkt, inademt of aanraakt waar je last van krijgt, dan is het giftig voor je. Denk aan pijn, jeuk, misselijkheid, rode plekken of verlamming. In planten zitten veel verschillende stoffen, waarvan sommige goed voor je zijn en andere slecht. Er zijn ook stoffen die niet schadelijk zijn voor mensen, maar wel voor dieren, of omgekeerd.
Wist je bijvoorbeeld dat cacao giftig is voor honden en katten? Sommige gifstoffen in planten zijn zelfs dodelijk! Gelukkig zijn de meeste planten niet zo giftig. Giftige planten zijn overal te vinden, ook in Nederland. Ze zijn in de natuur en zelfs gewoon in je achtertuin. In veel tuinen staat Vingerhoedskruid omdat het zulke mooie bloemen heeft. Maar Vingerhoedskruid is erg gifig, het ontregelt je hart.
Waarom zie je niet of een plant giftig is? Giftige dieren die niet willen dat er aan ze wordt gezeten, hebben een opvallende kleur. Als er toch aan ze wordt geknabbeld, dan raken ze gewond en gaan ze dood. Het dier dat trek in ze had, komt er ook niet goed van af. Dus die waarschuwingskleur is heel belangrijk. Bij planten is dat niet zo. Aan planten kan best wat geknabbeld worden. Dat overleven ze meestal wel. De meeste dieren die van planten eten ruiken toch een beetje of de plant goed voor ze is of niet. De plant beschermt zich tegen vijanden en tegen ziekten met gifstoffen, maar wij kunnen dat niet zien of ruiken. De enige manier om vergiftiging te voorkomen, is door nooit zomaar iets van een plant te eten of te drinken. Ook als je denkt dat die besjes er wel erg lekker uit zien.
Leren over planten leidt tot kennis: dan weet je of ze gevaarlijk of eetbaar zijn. Dankzij onderzoek, zoals in Naturalis, is er veel bekend over planten, maar ook er zijn ook nog veel raadsels. Giftige planten zijn niet steeds slecht. Veel giftige planten bevatten stoffen die zelfs heel geneeskrachtig zijn. Ze worden gebruikt in geneesmiddelen. Het gif van Vingerhoedskruid ontregelt het hart, maar de stoffen die dit doen zijn bruikbaar in medicijnen om het hart te regelen. Taxus, een plant die veel gebruikt wordt als haag, bevat gifstoffen die goed helpen bij kankerbestrijding. Daarom is het goed dat ze bestaan en dat we ze hebben leren herkennen.
