Het vreemde leven van de paling

Tom van den Top, 12 juli 2022

De paling is een raadselachtig dier. Het dier legt duizenden kilometers af om van het zoute naar het zoete water te gaan en terug. We weten nog weinig van deze vis en waarom het zo’n lange tocht maakt. Wetenschappers zijn bezig het mysterie te ontrafelen. Volg het leven van de paling, van geboorte tot dood.

Esther Dondorp, collectiebeheerder van vissen bij Naturalis: “we bewaren vissen zoals de paling in potten op alcohol zodat we de soort kunnen onderzoeken.”
Esther Dondorp I Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Fase 1: eitjes in de diepte

In het zoute water van de Sargassozee komen de paling-eitjes uit. De Sargassozee is een zee in de Atlantische Oceaan rond de kust van Noord-Amerika. Verschillende stromingen komen in deze zee samen, waardoor allerlei soorten hiernaartoe stromen. Deze zee staat erom bekend dat palingen hier diep op de bodem van de zee hun eitjes leggen. Uit deze eitjes komen larven. Hier begint hun avontuur!

Main_sail I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
In de Sargassozee komen verschillende stromingen samen en leggen palingen hun eitjes.
InesWiehle I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Kleine glasaaltjes bij elkaar.

Fase 2: van larven naar glasalen

De larven zwemmen niet al te lang in de Sargassozee rond voor ze aan hun lange reis beginnen. De larven trekken via het noorden van de Atlantische Oceaan naar Europa. Tijdens hun reis veranderen de larven in glasalen. De alen leggen grote afstanden af op zoek naar zoet water. Sommige alen vinden al zoet water rond de kust van Noord-Amerika, maar de meeste belanden in Europa. Wat ze precies naar het zoete water leidt, is voor wetenschappers nog altijd een mysterie.

Heb jij weleens paling gegeten?

Fase 3: jonge paling in zoet water

Als de glasaal eenmaal bij de kust van Europa aankomt, doet hij iets heel bijzonders. De aal zwemt namelijk van het zoute water zo het zoete water in. De meeste vissen kunnen alleen in zoet of in zout water leven omdat hun lichaam hierop gebouwd is. Anders dan de meeste vissen kunnen palingen hun nieren vergroten waardoor ze de verandering van zout naar zoet water aankunnen. Door deze ontdekking realiseerden wetenschappers dat glasalen en palingen dezelfde soort zijn. Dit loste het mysterie op waarom in meren en rivieren nooit eitjes of larven van palingen werden gevonden. Dit maakt deze soort zo fascinerend.

Palingen kunnen langer worden dan een meter.
Hein Nouwens I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images

Fase 4: opgroeien in Europa

Het grootste deel van zijn leven zwemt de paling in het zoete water van Europa. De vis eet hier en wordt groot. Dit is ook de plek waar visserijen het vaakst palingen vangen. In de afgelopen jaren is het wel moeilijker geworden voor de paling om op te groeien in het zoete water. Dit is omdat mensen dijken en sluizen hebben gebouwd om zich te beschermen tegen onvoorspelbaar water. Steeds vaker bouwen mensen daarom kleine doorgangen om ervoor te zorgen dat palingen en andere soorten toch naar het zoete water kunnen gaan.

Rini Kools I iStock I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Sluizen maken het moeilijk voor de paling om in en uit het zoete water te komen.

Fase 5: terug naar het begin

Na een aantal jaar is de paling helemaal volgroeid en klaar om te paren. Alleen moet het dier hiervoor wel eerst helemaal terug naar de plek waar hij ooit zelf uit zijn eitje is gekropen. Palingen paren namelijk alleen in zout water en ze keren terug naar de Sargassozee om dit te doen. Eenmaal daar aangekomen, zwemmen ze naar grote dieptes om hun eitjes te leggen. Na het paren sterft de paling en komen uit de eitjes nieuwe larven. Zo begint het verhaal van de mysterieuze paling weer opnieuw.

Waarom denk je dat palingen zo diep zwemmen om hun eitjes te leggen?