Gif in je achtertuin

Sanne van Gammeren, 20 september 2017

Spugende cobra’s, krioelende vogelspinnen en felgekleurde gifkikkers. Voor veel mensen is gif iets exotisch, iets dat alleen voorkomt in verre oorden. Maar in Nederland is ook veel giftig, zélfs in je eigen achtertuin! Naast giftige beestjes vind je ook giftige planten en paddenstoelen in je tuin. Gelukkig zijn veel van de dieren niet gevaarlijk voor de mens. Pak een vergrootglas! Spit de struiken, de perken en de vijver door naar giftige wezens en ga op expeditie in je eigen achtertuin.

Onderdeel van:

De tuin als jungle

Grassprieten zo groot als bomen en regendruppels die overstromingen veroorzaken; voor kleine beestjes voelt jouw tuin als een oerwoud. Ze komen daar andere beestjes tegen, die hen opeten of waar ze zich tegen beschermen. Sommige beestjes doen dat met gif. Een bekende is de vrouwtjeswesp. Met haar zwart-gele strepen waarschuwt ze andere dat ze giftig is. Als ze zich bedreigd voelt, zal ze steken. Bij het steken spuit de wesp ook gif in de wond. Voor mensen is een steek niet dodelijk, maar het leert ze wel bij wespen weg te blijven.

Wesp
Wesp
(c) Thinkstock | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Angel
Wespenangel
(c) Thinkstock | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Stekende insecten zijn altijd vrouwtjes en nooit mannetjes, wat denk je dat de oorzaak daarvan is?

Geel gif

Een ander felgekleurd insect is het lieveheersbeestje. Het verdedigt zich op twee manieren. Net zoals bij de wesp, waarschuwt zijn kleur voor zijn gif. Uit onderzoek blijkt, dat hoe roder het lieveheersbeestje is, hoe giftiger hij is. Hoe meer een lieveheersje eet, hoe gezonder hij is. Een gezond lieveheersbeestje is giftiger dan een minder gezond lieveheersbeestje. Dus een gezond lieveheersbeestje heeft ook een rodere kleur. Het gevolg daarvan is dat vogels het verschil zien in kleur. Het lieveheersbeestje scheidt ook gif af, dat is het gele spul dat je op je hand vindt als er een lieveheerstbeestje op heeft gezeten. Het gele gif stinkt, is plakkerig en smaakt vies en houdt vijanden wel op afstand!

Als een lieveheersbeestje zit of loopt zie je de achtervleugels niet zitten. De rood met zwart gestipte dekschilden wel, en dat zijn eigenlijk de voorvleugels.
iStock - GettyImages - AlexStar | Licentie: RF Getty Images
Als een lieveheersbeestje zit of loopt zie je de achtervleugels niet zitten. De rood met zwart gestipte dekschilden wel, en dat zijn eigenlijk de voorvleugels.

Vergelijk verschillende lieveheersbeestjes. Zie jij verschil in kleur tussen de lieveheersbeestjes?

Mol
(c) Thinkstock | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Ondergronds strijdveld

Onder de grond speelt zich ook een strijdveld af. Je zou het niet achter het diertje zoeken, maar de mol gebruikt gif om zijn prooi te verlammen. Hij heeft spleetjes in zijn tanden waar gif uit komt. Dit mengt met het speeksel. De mol jaagt op regenwormen en vergiftigt ze met zijn beet. Hij eet de worm gelijk op of hij neemt zijn prooi mee om te bewaren in een van zijn gangen. Soms zit een gang vol met wel duizend wormen. Zo heeft de mol een mooie voorraad. Onvoorstelbaar wat er onder jouw voeten gebeurt!

Giftige haren

Naast beestjes, vind je ook giftige planten in de tuin zoals de brandnetel, die zich verdedigt met gif. Op het blad staan hele kleine haartjes in de vorm van naaldjes. Op het naaldje zit een rond topje. Wanneer je een brandnetelblad aanraakt, breekt het topje. Een vlijmscherp uiteinde blijft over. Daaruit spuit het gif in de huid en zorgt het voor blaren. Door deze verdediging zijn er maar weinig dieren die de plant eten en raken mensen ze liever ook niet aan.

Meer gif

Als je goed zoekt, ontdek je nog veel meer giftige wezens in je tuin. Denk aan giftige padden, de vuursalamander, duizendpoten, giftige vlinders en wantsen. Het gif van de kleine beestjes is vaak niet giftig voor mensen. Voor gif uit paddenstoelen moet je echt oppassen. Pak of pluk nooit zomaar een wezen dat je niet kent. Gif is gevaarlijk, maar helpt ook overleven. Ook in Nederland.

Brandnetel
De haartjes op een brandnetel
(c) Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Ook interessant