De Blauwe Draak, een zeenaaktslak met kwallengif

Dirk-Jan Evers, 19 september 2017

Een kwallenbeet is nogal pijnlijk. Kwallen hebben giftige tentakels om een prooi te vangen. Daarom zijn kwallen geen geliefd maaltje voor andere zeebewoners. Maar er is een zeebewoner die wel tegen het kwallengif bestand is. De blauwe draak is een zeenaaktslak die niet alleen ongevoelig is voor het gif van kwal-achtigen, maar het gif ook nog eens in zijn voordeel gebruikt.

Drijvend door het leven

De blauwe draak drijft ondersteboven tegen het wateroppervlak. In zijn lichaam zit een blaas waar gas in zit, zodat de slak blijft drijven. Hij laat zich door de wind en waterstromen meevoeren. Tot hij in de buurt komt van een prooi. Dan maakt hij met zijn veer-achtige uitsteeksels zwembewegingen in de richting van de prooi.

Lievelingsmaal

De blauwe draak eet graag neteldieren. Dat is een groep dieren waartoe de kwallen ook behoren. Het gevaarlijke neteldier, het Portugees oorlogsschip is het lievelingsmaaltje van de blauwe draak. Vanwege zijn gif zorgt deze kwal-achtige voor de kust van Australiƫ regelmatig voor pijnlijke wonden bij mensen. De blauwe draak heeft daar echter geen last van.

Portugees oorlogsschip aan het wateroppervlak
(c) Naturalis I Door: John Hoey I Licentie: CC BY 2.0

Hergebruik van gif

In de tentakels van het Portugees oorlogsschip zitten kleine giftige harpoentjes. Wanneer een dier in aanraking komt met de tentakels, schieten de giftige harpoentjes in het dier. Oppassen dus. De blauwe draak eet het hele Portugees oorlogsschip, ook de tentakels. De harpoentjes komen in de punten van de veer-achtige uitsteeksels van de blauwe draak te zitten. In die uitsteeksels zitten speciale zakjes om de harpoentjes in op te slaan. De blauwe draak verdedigt zichzelf tegen roofdieren door de giftige harpoentjes van neteldieren te gebruiken. Hiervoor gebruikt de slak alleen de grootste harpoentjes, de kleineren verteert hij.

Welk voordeel heeft de naaktslak om alleen de grootste harpoentjes te gebruiken?

Kleur

Als je naar de blauwe draak kijkt, vallen de mooie kleuren je misschien ook op. De kant van de naaktslak die naar beneden en richting de oceaan wijst, is grijs. Terwijl de kant die naar boven en naar de lucht wijst, blauw is. Waarvoor zou de blauwe draak die kleuren hebben? Vergelijk het bijvoorbeeld ook eens met een meeuw, die van boven grijs is en van beneden wit. Wat is het voordeel van deze kleuren?

Onschuldig?

De blauwe draak is een kleine mooie naaktslak die zich laat meedrijven op de oceaan. Hij maakt handig gebruik van het gif van gevaarlijke oceaandieren. Hij is dus niet zo onschuldig als hij er op het eerste gezicht uitziet.