De koperkop: een adder met een groot talent

Luuk Huijgen, 26 september 2017

Heb jij wel eens een herfstwandeling in het bos gemaakt? Je ziet de meest prachtige kleuren. Bij een wandeling in het buitenland is het soms oppassen geblazen. Nietsvermoedend bewonder je alle schilderachtige bladerdaken boven je - maar dan ineens voel je een scherpe pijn in je been.

Onderdeel van:

Camouflage

Dat zou wel eens een beet van een koperkop kunnen zijn. Althans dat kan je overkomen in het midden en zuidoosten van Noord-Amerika, want alleen daar komt de koperkop voor. Deze slang is met zijn bruintinten zo goed gecamoufleerd dat hij bijna niet te zien is. Daarom zag je hem misschien over het hoofd. Niet gek dat de koperkop zorgt voor de meeste giftige beten per jaar in Noord-Amerika. Gelukkig is hij bijna nooit dodelijk. Hij is namelijk niet zo heel giftig. Sterker nog, er wordt onderzoek gedaan of wij mensen het gif kunnen gebruiken tegen kanker. Bij muizen is al bewezen dat het medicijn werkt.

Als het medicijn al op muizen werkt, kunnen we het dan al op mensen gebruiken? Wat denk jij?

Bevriezen

Een extreem goede camouflage is een eigenschap die heel handig is om te overleven. Door zijn schutkleur is het gedrag van de koperkop waarschijnlijk ook geëvolueerd. Bijna alle adder-achtigen vluchten bij bedreiging, maar de koperkop bevriest juist om ongezien te blijven. Dat betekent dat de koperkop zich zo stijf en stil mogelijk houdt. Alleen als er lichamelijk contact is, bijt hij. Niet op gaan staan dus!

Weet jij wat voor strategieën slangen nog meer gebruiken bij bedreiging?

Kop koperkop
(c) Museum voor Natuurwetenschappen I Door Thierry Hubin | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
De kop van een koperkop

Ik voel, ik voel, wat jij niet voelt

De koperkop heeft een aantal geheime wapens om mee te jagen. Hij is door zijn schutkleur niet alleen onzichtbaar voor ons, maar ook voor zijn prooien. Perfect om een goede hinderlaag voor te bereiden. De koperkop hoort bij de groefkopadders, een groep slangen die je kunt herkennen aan de opening tussen oog en neusgat; het groeforgaan. Dit orgaan is zoals een warmtecamera, het groeforgaan neemt warmtestraling waar. De slang voelt hiermee de kleine knaagdieren die hij eet ook in het donker feilloos aankomen.

Kikkers foppen

Handig, maar er is meer. De jonge koperkop heeft niet zoals de volwassenen een bruine staart, maar een felgele staart. Deze schudt hij zodat kikkers denken dat het een insect is en naar de koperkop toe komen. Dat is nog eens makkelijk jagen voor de kleintjes!