Dreiggedrag: zo houden dieren elkaar uit de buurt

Niels Waarlo, 19 juni 2017

Net als mensen, moeten dieren af en toe van zich afbijten. Een hongerig roofdier dringt hun gebied binnen of een soortgenoot pakt hun eten af. In dat geval proberen veel dieren de indringer op afstand te houden door te dreigen. Ze waarschuwen om niet dichterbij te komen. Dreigen is voordeliger dan vechten. Het is veiliger en bespaart energie. Dreigen kan op veel verschillende manieren, maar komt uiteindelijk altijd op hetzelfde neer: laten zien dat je sterker, sneller of gevaarlijker bent dan de ander.

Onderdeel van:

Dierenwereld

Dreigen met geluid

Sommige dieren dreigen met geluid. Denk maar aan een grommende hond, of blazende kat. Een voordeel is dat ze anderen waarschuwen als zij je niet zien. Wie ’s nachts door de woestijnen van de Verenigde Staten loopt, kan ineens een luid ratelen horen. Doe in dat geval een paar stappen terug, omdat je te dichtbij een giftige ratelslang staat. In plaats van te bijten en het verspillen van kostbaar gif, laat deze slang je liever weten dat je uit de buurt moet blijven. Ook brulapen gebruiken geluid als dreigement, vooral tegen indringers. Deze apen komen voor in het oerwoud van Zuid-Amerika. Elk groepje leeft in een eigen territorium. Wanneer andere brulapen dit gebied binnendringen, brult de hele groep om de indringers te verjagen. Dit is zo luid dat het op kilometers te horen is!

Texaanse ratelslang in dreighouding

Gary M. Stolz, U.S. Fish and Wildlife Service, Wikimedia Commons | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Welke dieren die dreigen met geluid ken je nog meer?

Hoe groter je bent, hoe sterker je lijkt

Als een dier een ander wil verjagen, helpt het als hij zo groot mogelijk lijkt. De kans is dan kleiner dat de ander ruzie met hem zoekt. Sommige dieren zijn heel goed in het vergroten van hun lichaam. Een voorbeeld is de cobra, een gifslang die de ribben naast zijn kop uitklapt en zo een soort kap om zijn hoofd maakt. De kraaghagedis maakt het nog bonter. Zoals zijn naam al aangeeft, heeft deze hagedis een kraag. Normaal is deze opgevouwen. Wanneer de kraaghagedis een tegenstander wil afschrikken, klapt hij zijn kraag uit en lijkt hij ineens een stuk groter en gevaarlijker. Sommige spinnen hebben een wel heel bijzondere manier om groter te lijken. Zij laten hun web zo hard trillen, dat ze er wazig van worden, net zoals wanneer je je hand snel heen en weer beweegt. Probeer maar eens. Hierdoor lijken deze spinnen net wat groter dan ze zijn.

Abraxis112, Wikimedia Commons | Licentie: CC0

Een dreigende kraaghagedis

Is de kraaghagedis ook echt gevaarlijker geworden als hij zijn kraag uitklapt?

Opgepast, dit zijn mijn wapens!

Veel dreiggedrag draait om bluffen: jezelf net iets sterker voordoen dan je eigenlijk bent. In andere gevallen laat een dreigend dier juist zien wat hij in huis heeft. Neem de leeuw, die zijn scherpe tanden ontbloot. Daar wil je niet door gebeten worden! Voor een stekelvarken heeft het geen zin om zijn tanden te ontbloten – dat is zijn wapen niet. Hij richt juist de stekels op zijn rug op als waarschuwing. Maar er zijn ook dieren die niet zulke duidelijke wapens hebben als stekels en tanden. Neem het stinkdier, die een vreselijk stinkend goedje op zijn belager spuit. Ook hij dreigt, onder meer door zijn staart op te tillen. Hierdoor ontbloot hij de klieren die het stinkende spul maken. Je kunt hem dan maar beter met rust laten.

Hoe laat jij het merken als iemand van je spullen af moet blijven?

Stinkdier

(c)