Dieren die doorzetten met weinig water

Koos Bax, 9 april 2019

Leven zonder water is onmogelijk. Toch zijn er dieren die goed tegen langdurige droogte kunnen. Zij hebben een manier gevonden om minder water te gebruiken, of om minder water te verliezen. 

Onderdeel van:

Kameel
Wikimedia Alistair Fernandez | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

De kameel leeft op de droge vlakten van het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Daar is weinig voedsel en water te vinden, maar gelukkig is hij voorbereid. In de bulten op zijn rug is veel vet opgeslagen. Dat vet zet hij om in voedsel en water. De bulten op zijn rug staan rechtop als ze vol zijn, maar hangen slap als hun voorraad is opgebruikt. Bovendien verliest hij bijna geen water aan zweet en plas. Als een kameel de kans heeft om te drinken, drinkt hij meteen heel veel. Zo’n honderd liter in een paar minuten! Omdat hij zo goed tegen droogte kan, houdt de mens de kameel in een groot deel van Azië voor transport en melk. 

 

Nadat de zon overdag voor een brandende hitte en droogte zorgt, wordt het ‘s nachts flink koud in de woestijn. De dikke, bruingrijze vacht zorgt er gelukkig voor dat kamelen goed beschermd zijn tegen kou en verbranding door de zon. Hij heeft dus ook geen zonnebrandcrème nodig! 

Zou de tweebultige kameel beter tegen droogte kunnen dan de eenbultige dromedaris?

Een zomerslaap

De Afrikaanse longvis zwemt in de winter rond in natte gebieden in en rond de Nijl en het Grote Merengebied van Afrika. In de zomer worden deze gebieden door de hitte erg droog en kunnen sommige wateren zelfs helemaal opdrogen. De longvis houdt daarom een zomerslaap. Hij graaft zich in de modderige bodem en vormt een cocon van slijm. De cocon wordt hard en binnenin blijft het vochtig. Tijdens zijn zomerslaap heeft de longvis geen water of voedsel nodig. Aan het einde van de zomer wordt het langzaam weer vochtiger in Afrika. Dan breekt de longvis weer uit zijn cocon.

Afrikaanse longvis
iStock - GettyImages - feathercollector | Licentie: RF Getty Images

Naast kieuwen heeft deze vis ook longen, waar zouden die voor dienen?

Opvouwen tegen uitdroging

De absolute kampioen van het overleven is het beerdiertje. In 2015 is er nog een nieuw soort beerdiertje ontdekt op een Nederlands strand. Beerdiertjes zijn kleiner dan een millimeter en niet met het blote oog te zien. Als er weinig water is vouwt het diertje zich op. Hij trekt daarbij zijn hoofd en pootjes in. Opgevouwen verliest hij al het water in zijn lichaam. Zo kan het dier jaren overleven, zonder kennelijk ouder te worden en water of voedsel nodig te hebben. Als er weer genoeg water beschikbaar is, neemt het beerdiertje het op en leeft hij wonderbaarlijk genoeg weer normaal door!

Een illustratie van een beerdiertje
iStock - GettyImages - fruttipics | Licentie: RF Getty Images