De Darwins wielwebspin

Madelon Rietveld, 6 september 2017

Op het eiland Madagaskar leven veel indrukwekkende dieren. Eén daarvan is de Darwins wielwebspin, vernoemd naar Charles Darwin. Darwin was een 19e-eeuwse onderzoeker die bekend staat om zijn theorie over evolutie. Hij bedacht dat al het leven op aarde voortdurend verandert en de soorten die het best aan hun leefomgeving zijn aangepast overleven. Darwins wielwebspin leeft in de buurt van beken, rivieren en meren en is op een bijzondere manier aangepast. De vrouwtjes spelen hierin een belangrijke rol.

Onderdeel van:

Wetenschappelijke naam:

Caerostris darwini

Verspreiding:

Madagaskar

Grootte:

6 - 22 mm

Het grootste web

Het web van Darwins wielwebspin is niet alleen het sterkst en meest elastisch, maar ook het grootst van alle spinnenwebben. De draden van het web kunnen wel 25 meter lang worden! De wielwebspin kan daardoor haar web boven het water spinnen. Eerst laat zij een enorme hoeveelheid kleefdraad los in de lucht. De wind blaast deze draden vervolgens over het water naar de overkant waar ze vastplakken aan een harde ondergrond en zo een brug vormen. Vervolgens bouwt de wielwebspin haar web. De dagen daarna versterkt zij de brug en vernieuwt ze het gesponnen web. Het grootste web dat tot nu toe gevonden is, was 2,8 m2. Dat is net zo groot als een tweepersoonsbed!

Darwins wielwebspin web
Lalueza-Fox, C.; Agnarsson, I.; Kuntner, M.; Blackledge, T. A. Wikimedia Commons | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
De draden kunnen wel 25 meter lang worden
Darwinwielwebspinweb
Ingi Agnarsson, Matjaž Kuntner, Todd A. Blackledge│Wikimedia Commons | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
De grote webben vangen alleen kleine diertjes

Grote vangst

Hoewel de webben enorm zijn, staan er vooral kleine diertjes op het menu. Het dieet van Darwins wielwebspin bestaat uit vrij kleine insecten zoals libellen, waterjuffers, bijen en eendagsvliegen. Het grote web heeft wel een ander voordeel: het vangt in één keer heel veel prooien. Zo zijn er webben gevonden met meer dan 30 eendagsvliegen in één dag. De wielwebspin pakte ze allemaal in en at ze op.

Grote vrouwtjes

Bij mensen zijn de mannen meestal groter, maar bij Darwins wielwebspin is dat anders. “De vrouwtjes zijn groter dan de mannetjes”, vertelt Naturalis spinnenonderzoeker Peter van Helsdingen. “Ze worden 18 tot 22 mm lang en zijn bijna drie keer zo groot als de mannetjes! Dit verschil in grootte komt ook bij andere spinnenfamilies voor, maar is bij de wielwebspinnen extreem.”

Vrouwtjes met de broek aan

Naast de lichaamsgrootte verschilt ook de kleur en lichaamsvorm tussen mannetjes en vrouwtjes. De vrouwtjes zijn zwart en hebben een bol achterlijf terwijl de mannetjes rood tot lichtbruin van kleur zijn en een smaller cilindervormig achterlijf hebben. Bij Darwins wielwebspin maken de vrouwtjes de spinnenwebben. “In het achterlijf zitten spinklieren”, legt Peter uit. “Met de spinklieren zijn drie paar spintepels verbonden waaruit het spindraad komt. Omdat het topje van een spintepel uit een heleboel buisjes bestaat, komen er bundels draden uit. Daardoor krijg je een kabel van draden die allemaal aan elkaar plakken.”

De kleefdraden van de wielwebspin zijn het sterkst van alle spinnensoorten en bovendien twee keer zo rekbaar als de kleefdraden van andere spinnen. Waarom is die extra rekbaarheid handig?  

Darwins wielwebspin
Een klein spinnetje met grote webben
Matjazgregoric│Wikimedia Commons | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Ook interessant