De blauwvoetgent: voetjes van de vloer of je loopt een blauwtje!

Lucas Knitel, 6 september 2017

Soms is een dierennaam lekker rechttoe rechtaan: de blauwvoetgent is een gent met blauwe voeten. Net als alle andere soorten genten is het een echte zeevogel; een goede zwemmer en een geweldig duiker. Lopend op het land kan hij minder goed uit de voeten, maar als het tijd is voor de heren om de dames te versieren, blijken ze geweldig te kunnen stampen en dansen. De heren laten daarbij heel trots hun felblauwe voetjes zien! Waarom maken die mannetjes daarmee zo succesvol indruk? En waarom hebben andere gentensoorten geen blauwe voetjes?

Onderdeel van:

Wetenschappelijke naam

Sula nebouxii

Verspreiding

De Galapagoseilanden, West-Mexico en het noordwesten van Zuid-Amerika

Grootte

80 - 85 cm

Keuze genoeg

Hoewel de blauwe kleur van hun voetjes heel bijzonder mag zijn, zijn blauwvoetgenten zeker niet de enige gentensoort met opvallende pootjes. Op de Galapagoseilanden leven ze bijvoorbeeld naast de roodpootgenten, die – goh, wat verrassend – rode pootjes hebben. Bruine genten hebben dan weer lichtgroene of knalgele voetjes, terwijl de poten van maskergenten net zo oranje zijn als de shirts van het Nederlands elftal. Al deze soorten zijn familie van elkaar, net zoals bijvoorbeeld verschillende soorten eenden allemaal familie van elkaar zijn.

Thinkstock | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Roodvoetgent

Waarom zijn er verschillende soorten genten en zien die er ook verschillend uit?

Seksuele selectie

Wetenschappers hebben ontdekt dat nieuwe diersoorten ontstaan als verschillende groepjes dieren van dezelfde soort zich anders gaan gedragen en daardoor steeds minder met elkaar omgaan en paren. Vaak gaan de dames en heren in die verschillende groepen ook heel andere dingen aantrekkelijk vinden. De dames ‘selecteren’ (kiezen) in de paartijd dan bijvoorbeeld iemand van de andere ‘sekse’ (in dit geval dus een mannetje) met een opvallend, spannend uiterlijk. Omdat de kinderen datzelfde bijzondere uiterlijk erven, verandert zo na een lange tijd de hele soort van uiterlijk. We noemen deze manier van kiezen seksuele selectie.

Hoe soorten ontstaan

De blauwvoetgenten zijn hier een prachtig voorbeeld van. Onderzoekers kwamen namelijk te weten dat blauwvoetgenten en Humboldtgenten – die grijze pootjes hebben – een paar honderdduizend jaar geleden nog samen een soort waren. Binnen die soort ging de ene groep bij het vissen waarschijnlijk steeds verder de zee op en steeds dieper duiken, terwijl een andere groep dichtbij de kust bleef en niet zo diep dook. Bij de eerste groep waren de dames dol op mannen met blauwe poten, maar bij de tweede vielen zij meer op de kleur grijs. Zo ontstonden uiteindelijk twee soorten, de grijspotige Humboldtgenten en onze blauwvoetgenten.

Thinkstock | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Is dit een aantrekkelijke blauwvoetgent?

Eerlijk duurt het langst?

Waarom zwijmelen damesgenten nu bij het zien van al die gekleurde voetjes? Dat komt omdat die voetjes iets heel belangrijks over de heren vertellen. Oude en zieke mannetjesblauwvoetgenten hebben namelijk de minst blauwe voeten, terwijl de voeten bij jonge, sterke mannetjes felblauw zijn. De kleur van de voeten is daarmee een zogenoemd ‘eerlijk signaal’; ze vertellen de dames hoe gezond de heren zijn en daarmee ook hoe goed ze voor de kinderen kunnen zorgen. Met zo’n mannetje als vader van je kinderen, is de kans groot dat die ook gezond en sterk worden! Hoe blauwer de voeten, hoe populairder het mannetje daarom bij de vrouwtjes is.

Experimenteren met make-up

De dames houden een scherp oog op de voeten van hun man. Wetenschappers hebben bij een experiment midden in de paartijd eens de voeten van wat mannen met make-up doffer gemaakt. De dames waren meteen een stuk minder enthousiast en legden kleinere eieren dan eerder in het paarseizoen, toen hun mannen nog felblauwe pootjes hadden. Bij veel andere gentensoorten werkt dat precies hetzelfde, maar dan met andere kleuren. Alles bij elkaar vormen die gentenpootjes zo een prachtig felle regenboog!