34.000 verschillende vissen

Manon Laterveer-de Beer, 22 november 2018

Er zijn ongeveer 34.000 verschillende vissoorten bekend. Dat zijn er meer dan alle zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën bij elkaar. Vanwaar zoveel vissen?

Veel water, veel vissen

Allereerst bestaat de aarde voornamelijk uit water. Niet zo vreemd dus, dat er veel vissen bestaan.  Daar komt bij dat water in de meest uiteenlopende omgevingen voorkomt. Van ondiepe poeltjes bovenop een berg, tot op tien kilometer diepte in de oceaan. In al die verschillende omgevingen leven andere vissen. Er zijn vissen die alleen in stromend rivierwater water leven, zoals de beekforel, vlagzalm en barbeel. Andere vissen, zoals karpers en baarzen overleven alleen in stilstaand water. Anemoonvissen (Nemo) leven in zout water, goudvissen in zoetwater. Hengelvissen leven in de diepzee, schollen meer in ondiep water. En ga zo maar door. Elke plek heeft zijn eigen vissen.

Richard Ling - Flickr | Licentie: CC BY-SA 2.0
De eenbandanemoonvis tussen de anemonen.
Wijnand Vlierhuis | Licentie: Alle rechten voorbehouden
Kun jij de platvis vinden in zijn perfecte omgeving?

Verschillende levenswijze

In al die verschillende water’werelden’ heeft elke vissoort een eigen plekje veroverd. De vissen zitten elkaar niet in de weg. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze ander voedsel eten of zich op verschillende manieren verstoppen. Een maanvis die alleen kwallen eet, leeft prima samen met een papegaaivis die algen van de rotsen schraapt. Veel visjes verstoppen zich tussen waterplanten of in rotsgaatjes. Platvissen verstoppen zich in het zand van de bodem. Zolang vissoorten allemaal hun eigen ding doen, krijgen ze geen ruzie en roeien ze elkaar niet uit. Ze kunnen dan naast elkaar bestaan.

Meer vissen in zoet of zout water?

Bijna al het water op aarde zit in zee. Slechts 2 procent is zoet water. Nu denk je vast dat er veel meer soorten zeevissen zijn dan zoetwatervissen. Maar dan heb je het mis. Vreemd genoeg is de diversiteit aan zeevissen niet veel groter dan die van zoetwatervissen. Om dat te begrijpen moet je miljoenen jaren terug in de tijd.

Uitstervingsgolven

Wetenschappers denken dat uitstervingsgolven die lang geleden de zee troffen veel zeevissoorten hebben weggevaagd. Zo waren er periodes waarin de zeespiegel sterk daalde, waardoor ondiepe kustzones droog vielen. Soorten die daar leefden, legden het loodje. Zoetwatervissen die bij dergelijke gebeurtenissen wel overleefden, vonden hun weg naar zee. Daar namen zij de vrijgekomen plekken in. Zij werden de voorouders van veel zeevissen die wij nu kennen. Vandaar ook dat drie op de vier zeevissen een zoetwatervis als voorouder heeft. 

Atypeek - iStock - GettyImagesPlus | Licentie: RF Getty Images
Coelacant
Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Een kijkje in de vissen collectie.

Uitvissen hoeveel vissen er zijn

Sommige wetenschappers beweren dat bij het nu bekende aantal vissoorten van 34.000 nog eens 30 procent moet worden opgeteld. Dat komt omdat nog niet alle vissen op aarde ontdekt en beschreven zijn. De meest kansrijke plekken om nieuwe soorten te ontdekken zijn volgens hen de tropen, de diepzee en het zuidelijk halfrond. Of museumcollecties natuurlijk, weet Ronald de Ruiter, collectiebeheerder vissen bij Naturalis. “Onze collectie bevat zeker nog vissen die nieuw zijn voor de wetenschap,” vertelt hij. “In totaal zitten er zo’n 650.000 vissen in onze museumcollectie. Daarvan hebben de meesten een naam. Maar sommigen wachten er nog op beschreven te worden. Het is mijn dagelijks werk om die erfenis uit de natuur goed te verzorgen zodat de wetenschap hier kennis uit kan vergaren.”

Welke twee vissoorten vind jij het meest verschillend?

Meer weten over wat er allemaal in zee zwemt? Ga dan mee op expeditie!