Vogeleieren van Naturalis

Morgan Hoftijzer, 18 juni 2018

Wist jij dat Naturalis een enorme collectie van vogeleieren heeft? Meer dan 40.000 eieren zijn in deze collectie opgeslagen. Pepijn Kamminga is collectiebeheerder van de vogels en zoogdieren van Naturalis. Daarmee is hij ook verantwoordelijk voor alle vogeleieren.

Verzamelen van eieren

De meeste eieren in de collectie komen uit Nederland. Niet iedereen kan eieren verzamelen, want hier is een vergunning voor nodig. Ook mogen eieren van soorten die met uitsterven bedreigd zijn niet verzameld worden. Naturalis heeft een vergunning. Toch verzamelt Naturalis vogeleieren niet actief, maar krijgt de meeste eieren van andere mensen. Pepijn vertelt dat de meeste eieren die nu binnenkomen afkomstig zijn van privé verzamelaars.

 

Pepijn bezig met de vogelcollectie van Naturalis
Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Bewaren van eieren

Als de eieren binnenkomen zitten ze nog vol met eiwit en eigeel. Om de eieren te bewaren moet dit eruit gehaald worden. Hier is in Naturalis een trucje voor. Met een speciale kleine handboor wordt er een gaatje in de eierschaal gemaakt. Dit moet wel erg voorzichtig gebeuren, want een ei breekt snel. Daarna wordt het ei leeggezogen, na-gespoeld en gedroogd. Zo kan een ei voor langere tijd worden bewaard.

 

Vogeleieren met een gaatje om het ei langer te kunnen bewaren
Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Waarom bewaart Naturalis al deze vogeleieren?

Naturalis gebruikt de collectie vooral om onderzoek uit te voeren. Zo kunnen onderzoekers verschillende vogeleieren vergelijken om de identiteit van een soort te achterhalen. Ook kunnen vogeleieren informatie geven over biodiversiteit. Zo kunnen eieren helpen een schatting te maken over het aantal eieren per nest, maar ook over wanneer en waar vogels in het verleden hebben gebroed. Deze informatie wordt vergeleken met de situatie nu. Hierdoor kunnen veranderingen binnen een soort in kaart gebracht worden en is er ook informatie over vogelsoorten die nu niet meer bestaan.

Wist je dat Naturalis ook een compleet ei van de olifantsvogel in de collectie heeft? Dit is erg bijzonder! De olifantsvogel is namelijk uitgestorven en vaak worden alleen delen van een ei gevonden.

Kippeneieren

Naturalis heeft verschillende kippeneieren. De kippeneieren die op het plaatje hiernaast te zien zijn, zijn verzameld in Wilp, Gelderland. De kippeneieren hebben allemaal een andere kleur en vorm. Ook zie je het gaatje waarmee het ei bewerkt is om het te kunnen bewaren.  

 

Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden
Collectie van Naturalis: Gallus gallus domesticus eieren

Kan jij een reden bedenken waarom deze eieren andere kleuren hebben?

Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden
Collectie van Naturalis: Stormmeeuw (Larus canus canus) eieren

Meeuweneieren

Er zijn eieren van verschillende meeuwen aanwezig in de collectie. Bijvoorbeeld de eieren van de stormmeeuw. Deze zijn beige-bruin van kleur en hebben zwarte spikkels. De eieren zijn verzameld in Schotland, maar komen in Nederland ook voor, bijvoorbeeld in Leiden. Pepijn vertelt dat een tijdje geleden in Leiden er mensen waren die de eieren van een meeuw weg wilden halen van hun dak. Sommige meeuwensoorten zijn beschermd, van deze soorten mogen de eieren daarom niet weggehaald worden. De eieren uit de collectie van Naturalis zijn toen gebruikt als vergelijking om te kijken of eieren van verschillende meeuwensoorten uit elkaar zijn te houden.

Rotspinguïn

De collectie van Naturalis bevat niet alleen eieren uit Nederland maar ook uit andere landen. De eieren hieronder zijn afkomstig van de rotspinguïn. Ze zijn verzameld op het eiland Tristan da Cunha, een eiland in de Zuidelijke Atlantische Oceaan.

Collectie van Naturalis: Eudyptes chrysocome moselegyi eieren
Naturalis | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Deze onderzoekers weten hier wel wat van