Wat is er met het schelpje gebeurd?

Tom van den Top, 18 maart 2022

Heerlijk, een dagje op het strand uitwaaien. Het is je vast opgevallen hoeveel schelpen er te vinden zijn. Helaas hebben veel schelpen scheuren of gaatjes. Wat is er gebeurd?

Knipsporen van krabben

Heb je weleens een schelp gevonden waar stukjes af zijn? Dit kan een krab gedaan hebben. “Krabben hebben de neiging om schelpen open te knippen”, vertelt Frank Wesselingh, onderzoeker bij Naturalis. “Nadat ze de schelp open hebben geknipt, smullen ze van het weekdiertje dat erin verstopt zit. De knipsporen zijn vaak best goed herkenbaar. Zo’n ‘knip’ van een krab overleven schelpdieren soms gewoon als de schelp niet volledig breekt. Het laat wel altijd een litteken achter op de schelp.” 

Gaatjes over de schelp heen

Naast krabben zijn er nog meer dieren die schelpen op hun eigen manier kapot maken. Sommige schelpen hebben kleine gaatjes in de gehele schelp. Deze gaatjes zijn gemaakt door boorsponzen. Dit zijn piepkleine sponsdiertjes die gaatjes maken in verlaten schelpen om er in te gaan wonen. Zo krijgen deze schelpen eigenlijk een tweede leven, omdat ze nu het huis zijn van deze boorsponzen.

Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
De hele schelp is bedekt met gaatjes van de boorspons.
Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Door het gaatje in de schelp heeft de tepelhoorn zijn slachtoffer gegeten. Nu is het ideaal om een ketting van te maken.

Eén gaatje in het midden van de schelp



“Er zijn ook schelpen die maar één gat hebben, vaak in het midden van de bolling”, vertelt schelpenonderzoeker Anthonie van Peursen. “Zo’n gaatje is gemaakt door een tepelhoorn. De tepelhoorn is een soort zeeslak die over de bodem kruipt op zoek naar slachtoffers. De tepelhoorn kiest het dunste stukje van de schelp uit en maakt hier een gaatje met zijn kleine tandjes. Daarna spuit het dier maagsappen in de schelp waardoor het weekdier dat hierin zit verdoofd raakt. Vervolgens slurpt de tepelhoorn het weekdiertje de schelp uit.”



 

Zeepokken

 

Sommige schelpen hebben heel veel bolletjes op de buitenkant. Deze bolletjes steken uit en hebben een gat in het midden. Dit zijn zeepokken. Deze pokken nestelen op allerlei dieren om vanuit deze plek eten binnen te krijgen. Anthonie vertelt: “Het weekdier voelt niet dat er zeepokken op zijn schelp zitten”. Wel zorgen zeepokken ervoor dat weekdieren makkelijker door stroming worden meegenomen. Ook eten zeepokken plankton uit het water, waardoor het weekdier minder eten heeft. Het maakt voor de zeepokken niet uit of het weekdier overleeft. “Zeepokken zitten zelfs vaker op verlaten schelpen dan op schelpen met een weekdier erin. Ze hechten namelijk sneller aan een schelp als deze niet meer beweegt”, aldus Anthonie.



 

Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Op deze mossel hebben een aantal zeepokken zich genesteld.

Heb jij deze zeepokken wel eens op schelpen of aan boten zien groeien?

OJO Images I Tom Merton I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Let vanaf nu goed op of jij de geheimen achter je gevonden schelpjes kunt ontrafelen.

Zelfs schelpen die beschadigd zijn dragen dus een mooi verhaal met zich mee. Ga jij vanaf nu vaker op zoek naar schelpen met schade, of verzamel je toch liever de glanzende schone schelpjes? Eigenlijk heeft elke schelp wel iets moois.