Hoe beschermt een schelp het weekdier?

Tom van den Top, 18 maart 2022

Het strand ligt er vol mee: schelpen. De schelpen dienden ervoor om de weekdieren die erin zaten te beschermen. Ondanks grote verschillen in schelpen, zijn er een paar bouwplannen die vaak voorkomen. Leer hier drie manieren waarop schelpen weekdieren beschermen.

Onderdeel van:

1. Een sterk schild

Het zal je misschien niet verrassen, maar veel weekdieren gebruiken hun schelp als een soort schild. Frank Wesselingh, onderzoeker bij Naturalis, vertelt: “In veel gevallen is een hard schild erg geschikt tegen rovers. Dit geldt voor zowel schelpen als slakkenhuizen. Dit dikke omhulsel is vooral gemaakt van kalk. De weekdieren hebben dikkere schelpen op plekken waar grotere en sterkere jagers zoals krabben of vogels leven. De schelp groeit ook met het dier mee. Zo bouwt het dier een schild rondom zijn zachte lichaam.”

Zie hier hoe een krab de schelp van een weekdier breekt.



 

schelpen in een net
iStock I Xesai I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Op het land gaat het deze mantelschelpen helaas niet lukken om met een waterstraal uit dit net te ontsnappen.

2. Snel vluchten

Frank: “Het nadeel van een grote zware schelp is dat het dier er traag van wordt. Sommige weekdieren hebben daarom een andere tactiek om te ontsnappen aan rovers. Neem bijvoorbeeld mantelschelpen. Deze schelpen hebben twee kleppen die ze bij gevaar snel en krachtig tegen elkaar trekken. Hierdoor spuiten ze een waterstraal die ze een stukje vooruit lanceert. Door deze lancering ontkomen ze aan hun belager die dacht een makkelijke prooi te hebben”.



 

3. Goede camouflage

Voor andere weekdieren is de beste bescherming niet gezien worden. Napslakken hebben een hobbelige schelp met groen/blauwe kleuren waardoor ze nauwelijks opvallen als ze op een rots zitten. Roofdieren zullen ze daarom moeilijk zien zitten. De zeeslak met de prachtige naam xenophora camoufleert zich op een heel bijzondere manier. Schelpenfanaat Anthonie van Peursen vertelt: “Dit weekdiertje verzamelt verschillende schelpen en plakt deze op zijn eigen schelp. Hierdoor is het dier extra moeilijk zichtbaar. Soms plakt het dier ook andere voorwerpen aan de schelp vast, zoals dopjes van flessen. Alles om niet op te vallen.”



 

Xenophora met schelpen
iStock I jon841 I Getty Images | Licentie: RF Getty Images
Zie hier hoeveel verschillende schelpen deze 𝘟𝘦𝘯𝘰𝘱𝘩𝘰𝘳𝘢 verzameld heeft.

Heeft het weekdier nog meer troeven?

Niet alleen de schelp biedt bescherming, ook het weekdier dat erin leeft heeft trucjes om zichzelf te beschermen. Zo graven tweekleppige weekdieren zichzelf veilig in de grond om gevaar te vermijden. Ook napslakken hebben een handig trucje. “Napslakken zuigen zichzelf namelijk heel krachtig vast aan een rots”, vertelt Anthonie. “Door het vasthechten aan de rotsen trekt een roofdier het slakje maar moeilijk los. Hierdoor is het weekdiertje dat eronder zit beschermd. Mosselen beschermen zich op een vergelijkbare manier. Zij hechten zich vast aan de zeebodem of aan rotsen met zogenaamde byssusdraden. Dit zijn heel stevige, plakkerige draden waardoor mosselen stevig vast blijven plakken. Hierdoor worden ze minder makkelijk door de stroming weggespoeld, of door zeesterren open gepeuterd.”

Schelpen dragen erg veel geheimen met zich mee. Over elke schelp die je vindt is wel interessants te vertellen.

wereld wad | Licentie: CC BY 4.0

Een zeester probeert een mossel open te peuteren

Schelpen op het strand
Kijk de volgende keer op het strand goed of je de verschillende schelpontwerpen kunt herkennen.
iStock I swissmediavision I Getty Images | Licentie: RF Getty Images

Ook interessant