Iedereen is dol op capibara’s (zelfs parasieten)

Niels Kerstes, 4 juni 2019

Wie is er niet dol op de capibara? Veel dieren zijn graag in de buurt van dit forse knaagdier. Maar niet ieder dier houdt om dezelfde reden van de knager.

Onderdeel van:

Grootste knaagdier

De capibara is het grootste knaagdier ter wereld. Een volwassen capibara kan meer dan een meter lang worden en weegt rond de 50 kilogram. Dat is nog eens een uit de kluiten gewassen cavia! Capibara’s leven in Zuid-Amerika. Daar scharrelen ze in verschillende gebieden rond: in bossen, savannes en mangroven bijvoorbeeld. Ze zijn altijd in de buurt van water te vinden. In het water ontsnappen ze aan roofdieren als jaguars en koelen ze af bij hitte. Ook zoeken ze er naar voedsel. De grote knaagdieren zijn grazers en eten onder andere gras en waterplanten.

Capibara’s in dierentuinen laten van alles over zich heenkomen.
Yaffa Phillips - David Ellis | Licentie: CC BY-NC-ND 2.0

Capibara’s zijn sociaal. Ze leven in groepen die bestaan uit zes tot zestien volwassen dieren en hun jongen. In dierentuinen blijkt regelmatig dat capibara’s goed samengaan met andere diersoorten: het lijkt erop dat ze weinig problemen hebben met dieren die in hun buurt komen of zelfs op hun rug kruipen. 

Wist je dat capibara’s soortgenoten die niet bij hun groep horen wel uit hun leefgebied jagen?

Voor wat, hoort wat

In het wild is een capibara met een vogel op zijn kop geen vreemd gezicht. Waarom zijn vogels zo graag bij capibara’s in de buurt? 

Vier verschillende vogelsoorten bovenop capibara’s
iStock - GettyImages - nok6716 / Charles J Scharp CC BY SA 4.0 / Charles J Sharp CC BY SA 4.0 / Dagget2 CC BY NC ND 2.0 | Licentie: RF Getty Images

Als capibara’s grazen, verstoren ze allerlei beestjes, zoals insecten, die in het gras leven. Die wegvluchtende beestjes zijn een makkelijke prooi voor oplettende vogels. Sommige vogels storten zich vanaf de kop of de rug van de capibara op de vluchtende diertjes. Andere vogels blijven op de grond, in de buurt van de kop van de capibara, om de insecten te vangen. Ook zijn er vogels die parasieten eten die op de huid van capibara’s leven, zoals teken. Wanneer capibara’s zo’n tekenetende vogel tegenkomen, gaan ze soms languit liggen. Zo kan de vogel ook de parasieten van de buik en de zijkant van het knaagdier meepikken.

Profiteurs

Helaas voor de dieren zijn dus ook teken (bloeddrinkende, spinachtige beestjes) gek op capibara’s. Teken zijn lang niet de enige parasieten van capibara’s: er zijn meer dan 80 parasieten bekend die in of op de knaagdieren leven. Parasieten stelen voedingsstoffen van anderen om te overleven. Capibara’s hebben vaak last van parasitaire wormen in hun darmen. Er leven ook parasieten in hun bloed: trypanosomen bijvoorbeeld. Deze parasieten zijn één cel groot en worden door dazen, bloedzuigende vliegen, van dier op dier overgedragen. De trypanosomen die in capibara’s leven, lijken de knaagdieren meestal niet veel kwaad te doen. Voor paarden kunnen ze echter dodelijk zijn.

Waarom zijn mensen niet altijd blij als er veel capibara’s in hun omgeving leven?

Deze schapenteek heeft zich volgezogen met bloed.
Richard Bartz | Licentie: CC BY-SA 2.5

Roofdieren

Ook jaguars zijn dol op capibara’s. De liefde is niet wederzijds. Wanneer capibara’s een jaguar opmerken, vluchten ze het water in en waarschuwen ze hun soortgenoten door een blaffend geluid te maken. 

YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Een jaguar jaagt op een capibara. Rond 50 seconden hoor je de capibara’s “blaffen”. 

Ook kaaimannen en anaconda’s laten een capibaramaal niet lopen. En dan zijn er nog mensen die op capibara’s jagen voor hun vlees en hun huid, waar ze leer van maken. Zo zie je maar: capibara’s zijn op veel verschillende manieren geliefd!