Bedreiging van de Amazone

Dirk-Jan Evers, 13 februari 2018

Bossen zijn heel belangrijk voor de aarde en voor de mens. Ze produceren zuurstof, nemen schadelijke stoffen op uit de lucht en zijn natuurlijk een belangrijk leefgebied voor veel dieren en mensen. Ontbossing door de mens bedreigt het voortbestaan van veel bosgebieden, ook van het Amazoneregenwoud. 

Marimon I Licentie via Hans ter Steege
Een sojaplantage in ontbost gebied

Twee keer Duitsland

Sinds 1970 verdween bijna 20% van het Amazone bos, meer dan twee keer zo veel als het oppervlak van heel Duitsland. De meeste van die ontboste gebieden gebruikt men nu om vee op te houden en om sojabonen te kweken voor veevoer. Bossen beïnvloeden sterk het klimaat en het weer. Ze zijn daarom belangrijk bij het tegengaan van klimaatverandering.

Klimaatverandering

De bomen in het regenwoud doen aan fotosynthese en slaan daarmee koolstofdioxide uit de lucht op in hun bladeren en stam. Koolstofdioxide is een gas dat bijdraagt aan klimaatverandering. Als bomen gekapt of verbrand zijn, slaan ze het gas niet meer op en komt er zelfs extra koolstofdioxide in de lucht. De bomen in het regenwoud zijn dus heel belangrijk. Ze houden het klimaat in balans. Wetenschappers schatten dat de ontbossing van tropische bossen zorgt voor 17% van alle uitstoot van gassen die voor klimaatverandering zorgen. Dat is meer dan de uitstoot van alle auto's, vliegtuigen, vrachtwagens, schepen en treinen bij elkaar.

Jesse Allen en Robert Simmon I CC0
Luchtfoto van de Amazone in Brazilië. Donkergroen is het oorspronkelijke regenwoud. Licht bruin zijn ontboste gebieden.

Drogere bodem

De bomen in het regenwoud zuigen met hun wortels water op uit de bodem. Door hun bladeren geven ze dit water af aan de lucht, alsof ze zweten. Al dat verdampte water in de lucht zorgt er voor dat wolken ontstaan, waardoor het gaat regenen. In gebieden waar de zwetende bomen weg zijn, zweven minder regenwolken. Daardoor droogt de bodem uit en wordt het er warmer. Toch regent het op die plekken soms nog, maar er staan geen bomen meer die met hun diepe wortels de bodem vasthouden. Het stromende regenwater neemt daar zand van de bodem mee, erosie wordt dat genoemd. In de droge gebieden kunnen veel minder planten en dieren leven dan in beboste gebieden.

Bruce Hoffman I Licentie via Hans ter Steege
Wetenschappers doen onderzoek om de Amazone te kunnen beschermen

Oplossingen

Het Amazoneregenwoud is heel belangrijk voor mensen, dieren en planten. Het bos is belangrijk voor het tegengaan van klimaatverandering. Ontbossing is daarom een groot probleem. Om de nare gevolgen te voorkomen, is het nodig dat we bossen zoals de Amazone beschermen. Hiervoor is wetenschappelijk onderzoek heel belangrijk. Lees hier hoe onderzoekers van Naturalis dat doen.