Jorinde Nuytinck

paddenstoelenonderzoeker
Tirza Allijn, 19 november 2021

Hoewel je ze vaak niet ziet, spelen schimmels een grote rol in de kringlopen op aarde. Ze ruimen dode dieren en planten op. Toch weten we weinig over schimmels en paddenstoelen.  Paddenstoelenonderzoeker Jorinde Nuytinck wil hier verandering in brengen. Het liefst wil ze alle soorten van Nederland kennen. Maar gaat dat wel zo makkelijk?

Wat onderzoek je?

“Ik doe onderzoek naar schimmels. In de wetenschap heten ze ‘fungi’. Ik kijk vooral naar paddenstoelen, dit zijn fungi die boven de grond komen met een steel en een hoed. Ik bestudeer de evolutie van paddenstoelen. Ik wil erachter komen waarom er zo veel soorten zijn en hoe deze van elkaar verschillen. Zo zoek ik uit hoe ze over de wereld verspreid zijn geraakt. Melkzwammen zijn mijn favoriete paddenstoelen. Ik werk er al lang aan en ze zijn eetbaar. We ontdekten dat melkzwammen wellicht in Afrika zijn ontstaan en van daaruit over de hele wereld zijn verspreid.”

Ga je ook op expeditie?

“De paddenstoelen in Nederland en Europa kennen we goed, dat zijn echt typische paddenstoelen. Maar de paddenstoelen in tropische landen zien er zo anders uit, daar gaan je ogen van open. Deze paddenstoelen kennen we minder goed dan onze eigen paddenstoelen. Daarom gaan we veel op expeditie, dat is fantastisch als onderzoeker. Ik ben al op bijna alle continenten geweest, alleen Antarctica niet. Op al deze plekken verzamel ik paddenstoelen. Ik maak collecties, daar staat Naturalis om bekend. Deze paddenstoelen droog ik tot ze helemaal verschrompeld zijn en dan kan ik ze lang bewaren. Ze zijn dan niet meer mooi, maar wel nuttig.”

Jorinde Nuytink
(c) Jorinde Nuytink I Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Jorinde met een eetbare Amanita zambiana op veldwerk in Zambia.

Waaraan herken je paddenstoelen?

“Ik ben taxonoom, dus ik probeer paddenstoelen te identificeren. Het fijne aan paddenstoelen is dat je ook grappige kenmerken gebruikt, zoals smaak en geur, om ze te onderscheiden. Je moet soms proeven, maar je kan het altijd weer uitspugen als je niet zeker weet of het eetbaar is. Melkzwammen zijn heel scherp, net als peper. Proeven is altijd weer spannend, soms heb ik twee uur lang een pijnlijke tong. De meeste paddenstoelen ruiken een beetje zoals de champignon. Maar er zijn ook rare geuren, zoals kokos of hele muffe geuren. We weten niet waarom deze paddenstoelen zo geuren. Maar ik sta dus vaak te snuffelen aan een paddenstoel.”

Waar ben je over vijf jaar mee bezig?

“Al het onderzoek naar evolutie vindt plaats aan de hand van DNA. We bekijken DNA om de evolutie te reconstrueren. Zo zien we hoe soorten aan andere verwant zijn en hoe ze zijn ontstaan. DNA is een heel belangrijk deel, essentieel voor fungi en al het leven. Ik denk dat we over vijf jaar, door alleen naar het DNA te kijken, al precies kunnen vertellen hoe de bijbehorende paddenstoel er dan uitziet. Misschien dat er ooit een apparaatje komt, die je in een paddenstoel prikt en dat je dan de naam krijgt.”

Melkzwam Lactarius montanus
(c) Jorinde Nuytink I Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Melkzwam Lactarius montana, een van de paddenstoelen die Jorinde onderzoekt.

Wat hoop je ooit nog te ontdekken?

“Ik werk veel samen met mensen van de Nederlandse Mycologische Vereniging. Samen met hen hoop ik ooit alle paddenstoelen van Nederland te kennen. We kennen nu in Nederland 10.000 soorten schimmels. De helft hiervan zijn paddenstoelen. Elke maand ontdekken we wel zeven  nieuwe soorten! We gokken dat er in Nederland ongeveer 100.000 soorten zijn. Dus deze allemaal kennen, wordt heel veel werk. Het totaal aantal soorten op aarde wordt geschat op vijf miljoen. Daarvan zijn er maar 120.000 bekend. Ik ga snel weer aan het werk, dan lukt het me misschien!”

Waar komen nog meer schimmels voor naast de paddenstoelen die je in het bos vindt?

Ook interessant