De roze rivierdolfijn

Morgan Hoftijzer, 21 oktober 2020

De rivieren in het tropisch regenwoud in Zuid-Amerika zijn bruin en troebel. Je ziet niet dat er veel leeft onder water. Er zwemmen piranha’s, kaaimannen en schildpadden. In ondiepe gedeelten liggen anacondas. Tussen al dit leven zwemt ook de grootste rivierdolfijn ter wereld. Zijn roze kleur is niet het enige wat de Orinocodolfijn bijzonder maakt.

Onderdeel van:

Wetenschappelijke naam: Inia geoffrensis

Verspreiding: Orinoco rivier en Amazone rivier (Zuid-Amerika)

Lengte: mannetje 2 tot 2,7 meter | vrouwtje 1,5 tot 2,3 meter | Pasgeborene 0,7 meter

Behendige zwemmers

De Orinocodolfijn wordt ook wel roze dolfijn, Amazonedolfijn of in het Portugees boto genoemd. Hij verschilt qua bouw veel van andere dolfijnen. Zijn rugvin is een stuk lager. Hierdoor zwemt de Orinocodolfijn makkelijk ondersteboven langs de rivierbodem. De botten in de nek van de meeste dolfijnen zijn aan elkaar gegroeid. Bij de Orinocodolfijn zijn deze botten los van elkaar, waardoor hij zijn hoofd een kwartslag kan draaien. In combinatie met zijn handige brede buikvinnen, zorgt dit ervoor dat deze dolfijn goed stuurt tijdens het zwemmen. Handig wanneer het bos tijdens het regenseizoen onder water staat en de dolfijnen tussen de bomen door moeten zwemmen.

Orinocodolfijnen zwemmen vaak ondersteboven.

Wikimedia I Oceancetaceen | Licentie: CC BY 2.0

Orinocodolfijnen eten wel meer dan 50 verschillende soorten vissen.

Wikimedia I Frank Wouters | Licentie: CC BY 2.0

Deze Orinocodolfijn komt elke minuut met zijn rug boven water om te ademenen.JPG

Naturalis I Morgan Hoftijzer | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

De lange snuit van Orinocodolfijnen zit vol met zo’n vijftig scherpe tanden. Voorin de bek zitten kegelvormige en achterin ribbelige tanden. Bedenk waar ze deze verschillende tanden voor gebruiken.

Een bol hoofd is handig

Op zijn voorhoofd heeft de Orinocodolfijn een meloen. Niet het fruit natuurlijk, maar een bolvormig orgaan dat alleen tandwalvissen hebben. De meloen is enorm belangrijk voor dolfijnen, omdat hij helpt bij echolocatie. Wel zo handig in het bruine troebele water. Maar het water is vaak heel ondiep en zit vol met stronken, wortels en stammen van bomen. Het geluid dat ze uitzenden ketst dus overal tegenaan en komt van alle kanten terug. Hierdoor kunnen de dolfijnen in de war raken. Om deze reden gebruiken Orinocodolfijnen zwakke klikgeluiden in plaats van hardere klikgeluiden zoals de meeste dolfijnen. Alleen als iets dichtbij genoeg is weerkaatst het het geluid. Om alsnog alles in hun omgeving te horen maken Orinocodolfijnen tot wel tachtig klikjes per minuut. Dit is veel meer dan de dolfijnen die in oceanen zwemmen doen.

Youtube I BBC Earth | Licentie: CC BY

In dit filmpje kun je de klikgeluiden horen. Probeer het aantal klikgeluidjes eens te tellen!

Niet altijd roze

Hoewel Orinocodolfijnen roze rivierdolfijnen genoemd worden, zijn ze niet altijd roze gekleurd. Pasgeboren en jonge Orinocodolfijnen zijn vaak donkergrijs. Als de dolfijnen ouder worden verandert deze kleur in lichtgrijs tot roze. Niemand weet precies waardoor de dolfijnen verkleuren. Onderzoekers denken dat de kleur wordt beïnvloed door verschillende dingen, waaronder zonlicht, gedrag en voedsel. Een theorie is bijvoorbeeld dat de Orinocodolfijn rozer wordt na een gevecht. De nieuwe huid die na vechten gevormd wordt, heeft een roze kleur. Dat zou verklaren waarom vooral mannetjes vaak erg roze gekleurd zijn. Ook hebben Orinocodolfijnen veel bloedvaten vlak onder hun huid liggen. Dit zorgt ervoor dat, wanneer de dolfijnen enthousiast zijn, hun huidskleur felroze kan worden. Dit is vergelijkbaar met wanneer mensen blozen, dan krijgen onze wangen ook een roze kleur.