Kankantri: de pluizige reus van Suriname

Noëlle Ros & Hansjorg Ahrens, 18 september 2025

Kijk je naar de grootte, dan is Suriname het meest bosrijke land ter wereld. In het regenwoud en langs rivieren groeit een groene reus: de kapokboom. Deze gigaboom kan wel zestig meter hoog worden. Veel hoger dan de meeste andere bomen in het bos. Alles aan de kapokboom is enorm. Een stam tot wel drie meter dik. Een kruin zo groot als een tiny forest. Takken behangen met soms wel 4000 vruchten vol pluis. De kapokboom is onmisbaar voor ander leven in het bos en voor de mensen in Suriname.

Kapokboomstad

De kapokboom is een woonwereld voor andere organismen. Honderden soorten planten, dieren, schimmels en micro-organismen leven met hem samen. Ze zitten op, rond, onder en zelfs ín de stam, de takken en de wortels. Je kunt de kapokboom zien als een drukke stad vol fijne leefplekjes: Kapokboomstad. 

Bart de Dijn | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Kankantriboom
Bart de Dijn | Licentie: CC BY-SA 4.0
Monkimonki

Wie leeft er in Kapokboomstad?

Onderaan de stam vind je termietenheuvels. Deze ijverige insecten bouwen hun kolonie in de beschutting van de plankwortels die de boom stevig verankeren in de bosgrond. Op de takken groeien planten, zoals varens en bromelia’s. Ze houden zich met hun wortels vast aan de boom. Een handige manier om het zonlicht te bereiken. Bromeliabladeren vormen kelken die regenwater opvangen. Er leven kikkervisjes in en larven van libellen en muggen. Apen gebruiken de takken als snelwegen om naar eten te zoeken dat overal in de boom is te vinden. Tegelijk brullen ze luid naar andere apen die ver weg in een andere boom hetzelfde doen. Takken en bladeren van de kapokboom geven beschutting aan vogels. Ze kunnen er uitrusten of een nest bouwen. De harpij-arend doet dat helemaal in de top. Wat een uitzicht! Ook bijen nestelen in de boom. Ze hangen hun nesten aan takken of bouwen ze in holtes in de stam.

Superboom

Als de boom bloeit, kom je vleermuizen tegen. ‘s Nachts drinken ze zoete nectar uit de bloemen. Tegelijkertijd bestuiven ze de bloemen. Die groeien dan uit tot vruchten. Vruchten van de kapokboom zien eruit als komkommers. Maar ze zijn niet geschikt voor je salade. Kapokvruchten zijn namelijk gevuld met vezelig pluis. Zwaluwen bouwen graag hun nesten met dit zijdezachte pluis.  Dan zijn er nog de schimmels; met hun draden dringen ze takken en wortels binnen om voedingstoffen te gebruiken of te ruilen met de kapokboom. Waar je ook kijkt, je stuit in de kapokboom overal op geuren, kleuren, geluiden en beweging. Wat een superboom.

Bart de Dijn | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Bloeiende Kankantri
Bart de Dijn | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Kinderen met kaaiman

Kankantri, de heilige boom

Ook veel mensen in Suriname kunnen niet zonder de kapokboom. Inheemsen wonen al duizenden jaren met hem samen. Voor hen zijn het heilige bomen. Ook Marrons (ontsnapte tot slaaf gemaakten) vereren de kapokboom. Zij noemen hem kankantri, van het Engelse cotton tree. Mensen in Suriname kappen de boom liever niet. Want de boom verbindt met zijn lengte hemel en aarde en er zouden geesten in wonen. Daarom zorgen ze goed voor kapokbomen bij in hun buurt. Dat willen toch alle bomen?

Welke boom in jouw buurt vind jij extra bijzonder?

Deze onderzoekers weten hier wel wat van