Trix de grote bottenkraakster

Joep Schaeffer, 2 augustus 2017

De grote tanden van Tyrannosaurus rex zien er uit als sloopbeitels met kartelranden. Ze scheuren met gemak grote hompen vlees van hun prooien af en breken alle botten die ze tegenkomen. Ook de versteende poep (coprolieten) die zijn gevonden van T. rex zitten vol met botfragmenten van zijn prooien. Nu is de vraag of hij per ongeluk wat kleine botjes at terwijl hij het vlees probeerde af te scheuren of dat hij zijn prooien gewoon met bot en al opat. Door een nieuwe scheikundige techniek kunnen we nu onderzoeken of T. rex daadwerkelijk een vleeseter (carnivoor) was en of hij botten at.

(c) Naturalis I Door: Servaas Neijens I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
Kartelrand van T. rex tand

Verschillende laagjes tand

De tanden van Trix hebben een speciale samenstelling. Deze samenstelling ontstaat doordat de tand elke dag een klein laagje groeit. Als dat nieuwe laagje gemaakt wordt, neemt het bepaalde stofjes op. Deze stofjes heten isotopen. Dat zijn verschillende vormen van bepaalde stofjes. Calcium is zo’n stofje. Het ene calciumdeeltje weegt meer dan het andere. Afhankelijk van wat zij heeft gegeten of gedronken bestaat elk laagje tand uit een andere hoeveelheid stofjes. De verschillende stofjes in de tanden zijn bruikbaar voor allerlei onderzoeken. Strontium (een stofje dat ook in sommige tandpasta’s zit) helpt het onderzoek naar de jaarlijkse trek van T. rex (net zoals vogels dat doen). Calcium gebruikt men om te kijken wat Trix gegeten heeft. Door te kijken naar de samenstelling van de verschillende laagjes tand en de hoeveelheid lichte en zware stofjes die daarin zitten, zien wetenschappers of Trix veel botten at.

 

Vlees- of botteneter?

Alle dinosauriërs namen calcium op in hun lichaam en sloegen die op in de spieren. Wij doen dat ook als we bijvoorbeeld melk drinken of groente eten. In de spieren van deze dino’s blijft de hoeveelheid lichte en zware calcium ongeveer gelijk, maar in de botten en tanden daalt deze een klein beetje. Als Trix alleen het vlees van de planteneters at, zou zij de meer zware calcium binnenkrijgen en die opslaan. Als Trix ook veel botten at, zou ze veel lichte calcium binnenkrijgen en opslaan. Uit de onderzoeken die zijn gedaan bleek dat Trix inderdaad een heel lage calciumwaarde had. Deze lage waarde betekent dus dat zij haar prooien met bot en al op at. Als we kijken naar de fossielen die zijn gevonden van prooien, zoals Triceratops, zien we dat er hele happen uit de botten zijn genomen en ook zitten er allemaal stukken bot in de gefossiliseerde poep van T. rex. Trix was dus een grote gemene vleeseter die haar prooien aan stukken scheurde en met bot en al opschrokte.

Als jij zulke tanden had, zou je dan alleen vlees eten of ook de botten waar het aan vast zit?

Deze onderzoekers weten hier wel wat van