Op expeditie: een dag bij een opgraving

Matthijs Graner, 2 augustus 2017

Wetenschappers gaan vaak op expeditie. Ze willen bijvoorbeeld meer weten over de natuur in een afgelegen gebied of het voedsel van een pas ontdekte diersoort. Sinds een paar jaar organiseert Naturalis expedities naar Amerika om te zoeken naar fossielen van dinosaurussen. Hoe ziet een expeditie eruit? Een dag uit het leven van een expeditielid…

(c) Naturalis I Door: Matthijs Graner I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
Kamperen

Een lege omgeving

Langzaam open ik mijn ogen. Ik kijk naar een groot oranje doek waar de zon doorheen schijnt. Even vraag ik me af waar ik ben. Door de warmte ben ik nog wat versuft. Al gauw besef ik me dat ik in een tent lig. Ik kijk op mijn telefoon: half zeven ‘s morgens! Zo vroeg en dan al zo warm?! Ik rits mijn tent open en kruip door de opening het droge gras op. Gisteravond laat kwam ik na een lange autorit aan op mijn bestemming. Pas nu zie ik hoe de omgeving eruit ziet; grote open vlakten zo ver als mijn oog reikt. Ik zie slechts één boom en voor de rest alleen maar gras. Overal om me heen staan tentjes en een tweetal stacaravans. De geur van koffie en gebakken eieren komen me tegemoet. Ik ben in Wyoming, Amerika en sta op het punt om Triceratops botten op te graven.

Het veld in

Vroeg opstaan hoort bij deze expeditie. ‘s Middags, van één tot drie uur, is het namelijk te warm om te werken. Daarom beginnen we de dag vroeg en werken we ‘s avonds ook wat langer door. Hard werken dus, ook in het weekend! Nadat ik me goed tegen de zon heb ingesmeerd en mijn pet op heb gezet, loop ik met het team richting de plek waar de botten liggen. Het is niet ver, ongeveer 3 minuten lopen en een paar meter lager dan het kamp. Ieder expeditielid gaat op een andere plek aan de slag. De één graaft met een schep grote hoeveelheden zand weg om bij de laag met botten te komen, terwijl een ander voorzichtig kleine stukjes grond wegveegt. Ik begin de dag met het afgraven van een kleine heuvel, op zoek naar botten.

(c) Naturalis I Door: Hanneke Jacobs I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
Matthijs Graner op expeditie

Graven, graven en nog eens graven

Ik ga heel voorzichtig te werk. Met een mes prik en schraap ik het zand beetje bij beetje weg. Hoewel ik weet dat de kans heel klein is dat ik na elke centimeter een nieuw bot tegenkom, werk ik toch heel voorzichtig. Ik wil voorkomen dat ik per ongeluk een bot breek. Toch ontkomen we daar niet aan. Ieder expeditielid heeft wel eens een bot gebroken. Gelukkig staat er altijd lijm in de buurt. Zonder lijm geen opgraving. Twee uur gaan voorbij zonder dat ik iets vind. Ondertussen wordt het steeds warmer. Het kan gemakkelijk 40 graden worden. Ik moet dus veel blijven drinken. Gelukkig staan er een aantal koelboxen in de buurt met koude frisdranken.

Nog een uur verstrijkt. Dan hoor ik plotseling een harde tik, wanneer ik mijn mes in de grond steek. Ja… een bot! Vanaf dat moment ga ik nog geconcentreerder te werk. Voorzichtig leg ik het eerste stukje bot bloot. Het lijkt lang en vrij dun. Ik volg het bot en graaf er langzaam omheen. Ik graaf het nooit helemaal uit, dan zou het te makkelijk breken. Het blijkt een kuitbeen te zijn. Bijna een meter lang! Wat ik nu ga doen noemen we ‘mushroomen’, we maken er een champignon van.

(c) Naturalis I Door: Matthijs Graner I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
Kuitbeen (fibula) van een Triceratops
(c) Naturalis I Door: Matthijs Graner I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
'Mushroomen'

Witte bollen

Ik graaf een grote geul om het bot en wikkel het in aluminiumfolie. Als dat eromheen zit knip ik lange slierten jute (een soort touw) en doop deze in vloeibaar gips. Daarna smeer ik meer lagen om het aluminium heen. Als ik klaar ben lijkt het net of er een champignon staat. Na een paar uur drogen hak ik het steeltje om. Dat is het laatste stukje grond waar het fossiel op steunde. Samen met een collega draai ik het blok om. Het kan erg zwaar zijn, dus we moeten heel voorzichtig doen. De onderkant ligt nu boven. Ook hier doen we gips omheen. Als het vervolgens is opgedroogd, is dit pakket klaar om naar Nederland te vervoeren. Pas in Nederland halen we het fossiel helemaal uit het steen.

Naar de wc

Met gemak ben je een halve dag met één bot bezig. De tijd vliegt voorbij. Doordat ik veel zweet hoef ik niet vaak naar de wc, maar na een lange dag doe ik dat toch maar. Op ongeveer 100 meter lopen van het kamp staat de wc bestaande uit niet meer dan een paar planken met een gat erin. Het lijkt de middeleeuwen wel, maar met een mooi uitzicht! Op weg terug naar het kamp let ik goed op waar ik loop. Hoewel dieren vaak bang zijn voor mensen, zijn hier wel giftige slangen en schorpioenen. Eenmaal terug bij het kamp ruik ik de bbq. We kamperen op een afgelegen plek. De dichtstbijzijnde boerderij ligt een half uur rijden hiervandaan. Niet gek dus dat we helemaal voor onszelf moeten zorgen. Het koken doen we dan ook om de beurt. Dat geldt natuurlijk ook voor de afwas.

Op expeditie gaan betekent mooie avonturen beleven, maar ook heel hard werken. Zou jij op expeditie willen?

(c) Naturalis I Door: Matthijs Graner I Licentie: CC BY-NC-SA-4.0
Storm boven Wyoming

Zwaar werk

Op expeditie gaan klinkt als een avontuurlijke vakantie, maar dat is het niet. Hoewel het natuurlijk heel leuk is, is het ook heel hard werken. Ongeveer 10 uur per dag, elke dag, een maand lang. Je kunt maar één keer in de drie dagen douchen, want er is niet veel water. Het weer: warm en droog, of stormachtig met hier en daar een tornado. Internet is al helemaal schaars. Je bent zo goed als afgesloten van de buitenwereld, maar dat maakt de expeditie natuurlijk ook tot een echt avontuur!

Moe maar voldaan

Na het eten schuiven we dicht tegen elkaar aan om een glimp op te vangen van de film (hoe kan het ook anders) Jurassic Park, die we afspelen op een kleine tablet. De film afkijken lukt niemand, daar zijn we te moe voor. Om 10 uur ‘s avonds is het al doodstil in het kamp. Morgen gaat de wekker weer net zo vroeg als vandaag. Met het geluid van krekels op de achtergrond val ik langzaam in slaap. Wat zal ik morgen weer opgraven?

Matthijs Graner heeft tijdens de expeditie gevlogd. Hier zie je één van de zes vlogs die hij gemaakt heeft. Wil je ze allemaal zien? Klik dan door naar Youtube.