De beloega

Natasja Ouwerling, 13 april 2018

Ze maken allerlei geluiden, van laag gebrom tot hoog gefluit. Zeelui in houten schepen hoorden de fluittonen door de scheepswand en gaven dit dier de bijnaam ‘zeekanarie’. Wie of wat is de ‘zeekanarie’? Wat weten we van de geschiedenis van de ‘zeekanarie’?

Beloega

De ‘zeekanarie’ is een dolfijn met de naam beloega. De beloega heet ook wel de witte dolfijn of witte walvis. Deze dolfijnen leven tussen de ijsschotsen van de Noordelijke IJszee. Ze duiken tot 300 meter diep, maar moeten daarna gelijk weer naar het wateroppervlak om adem te halen. Beloega's leven in een groep van 2 tot 25 dolfijnen. Deze groepen bestaan uit vrouwtjes met jongen of alleen uit mannetjes. Wetenschappers dachten eerst dat beloega’s tussen de 35 en 50 jaar oud konden worden. Dit blijkt toch niet helemaal te kloppen. Ze kunnen namelijk wel 70 jaar oud worden.

Wist je dat de beloega als één van de weinige dolfijnen achteruit kan zwemmen?

De jacht

Beloega’s hebben een afwisselend dieet. Ze eten meestal vis, maar ook ongewervelde dieren zoals garnalen, slakken, krabben en inktvissen. Tijdens de jacht naar hun prooi, jagen de dolfijnen in groepen. Ze gebruiken verschillende tactieken tijdens de jacht om hun prooi te vangen. Beloega’s zijn tandwalvissen. Hun lange rij tanden zijn niet heel lang en scherp, dit komt omdat ze de tanden niet gebruiken bij het eten. Ze zuigen hun prooi naar binnen. De prooi moet dus niet te groot zijn, anders komt die vast te zitten in de keel.

Waarom denk je dat de beloega wit is?

Het skelet van een beloega
André-Philippe D. Picard I Licentie: CC SA 3.0

Fossielen

De beloega is een soort die al voorkwam in het Pleistoceen op het noordelijk halfrond. Hij leeft in de zee rond het ijs. Doordat de ijskap naar het zuiden verschoof en de zeespiegel daalde, veranderde het leefgebied van de beloega. Na de laatste ijstijd smolt de ijskap en daarmee steeg de zeespiegel. Beloega’s leefden onder andere in de Noordzee, maar door de veranderingen van het zeeniveau kwamen ze ook voor in wat nu de rivieren Rijn, Maas en Theems zijn.

We weten dat de beloega in deze rivieren en de Noordzee zwom, doordat wetenschappers fossielen van beloega’s op die plekken vonden. De fossiele botten zijn vooral gevonden op de Bruine Bank in de Noordzee. Vissers hebben met sleepnetten de botten van de bodem opgevist. De fossiele botten die zijn gevonden uit de ijstijd zien er net zo uit als de botten van beloega’s die nu rondzwemmen in de Noordelijke IJszee. Beloega’s zijn blijkbaar in al die jaren niet of nauwelijks veranderd.

Wist je dat de beloega de enige walvis is die zijn nek kan buigen?

Wil je weten wat er gebeurt als een walvis aanspoelt? Ga dan mee op expeditie!