Wolharige neushoorn: grasmaaier van de mammoetsteppe

Hansjorg Ahrens, 22 januari 2021

Voetballen doe je het fijnst op een goed onderhouden grasmat. Hoe vaker je maait, hoe steviger de mat. Ook de mammoetsteppe was een goed onderhouden grastapijt. De stoerste grasmaaier die er rondliep was de wolharige neushoorn.

Onderdeel van:

Kop omlaag en maaien maar

De wolharige neushoorn wist goed raad met gras. Een volwassen dier at er dagelijks 70 kilo van. Als snack tussendoor lustte hij ook kruiden die op de mammoetsteppe groeiden. Zijn enorme kop was naar beneden gericht zodat de bek vlak boven de grond hing, klaar om te grazen. Hoe deed hij dat? Er zaten geen snijtanden in de bovenkaak en ook niet in de onderkaak. Hij kon het gras dus niet met zijn tanden afplukken zoals een paard doet. In plaats daarvan had hij brede lippen, net zoals bij de breedlipneushoorn uit Afrika. De wolharige neushoorn nam een pluk gras tussen zijn lippen en plukte het in één keer af. Schuifelend maaide hij zijn gazonnetje kort.

 

Maaien en het gras groeit

Afgrazen kon geen kwaad, het gras ging er niet dood van. Groeipunten van gras zitten immers net onder de grond en daardoor kon de neushoorn er met zijn bek niet bij. Alleen de delen die boven de grond uitstaken knabbelde hij af. Die groene sprieten zijn vervangbaar. Zodra een grazer of maaimachine een stuk gras afplukt of afsnijdt, gaan cellen in de groeipunt zich delen en snel nieuwe sprieten vormen. Binnen drie dagen piept er weer jong groen boven de grond uit. In verse grassprieten zitten meer eiwitten en ze zijn ook gemakkelijker te verteren dan gras dat al wat langer staat, omdat het minder taaie vezels bevat. Vers gras is dus voedzamer dan oud gras. Met zijn gegraas zorgde de wolharige neushoorn er voor dat zijn tafel steeds gedekt was met het lekkerste voedsel.

Jonge breedlipneushoorn met brede lippen waar hij het gras mee kan plukken.
Joachim Huber | Licentie: CC BY-SA 2.0
Jonge breedlipneushoorn met brede lippen waar hij het gras mee kan plukken.
Een breedlipneushoorn (links) heeft geen snijtanden in de boven en onderkaak. Een paard (rechts) wel!
Een breedlipneushoorn (links) heeft geen snijtanden in de boven en onderkaak. Een paard (rechts) wel!
Bernard DUPONT (left) - Pixabay License, Charles Rondeau (right) | Licentie: CC BY-SA 2.0
Maalgebit van een wolharige neushoorn.
Maalgebit van een wolharige neushoorn.
Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0

Stevige grasmat

Grasplanten 'weten' al dat er ooit grazers langskomen. Daarom slaan ze in hun wortels een voorraad aan voedingsstoffen op. Die gebruiken ze om te groeien, want als hun groene delen zijn afgeknabbeld lukt het ze niet om voedsel te maken met fotosynthese. Dat gaat pas weer als de grasplant nieuw blad heeft. Voedingstoffen nemen ruimte in en daardoor worden de wortels langer. Ze vertakken zich tot een dicht netwerk in de bodem en houden de zandkorrels bij elkaar. In de ijstijd was dat een groot voordeel, want er stond vaak een sterke wind die bodemdeeltjes wegblies. Door te grazen maakte de wolharige neushoorn de mammoetsteppe dus extra stevig.

Mest

Van al dat eten moest de neushoorn natuurlijk flink poepen. Terwijl hij rondschuifelde over de steppe, liet hij overal mest achter. Het gras gebruikte de mineralen uit de mest om sneller te groeien. Je kunt best zeggen dat de wolharige neushoorn zijn grasmat net zo goed onderhield als de grasmeester van de Johan Cruijff Arena.

Beekse Bergen, Ranger request - YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

De wolharige neushoorn was veel groter dan de breedlipneushoorn. Als je dit filmpje kijkt kun je misschien zelf wel bedenken hoeveel een wolharige neushoorn dan ongeveer zou hebben gepoept...

Ook interessant